Duch Święty w życiu Kościoła i świata

Encyklika Dominum et Vivificantem (1986)

Jan Paweł II często powracał do osoby Ducha Świętego w swoim nauczaniu. W encyklice Dominum et Vivificantem zaprezentował Trzecią Osobę Trójcy Świętej jako Osobę-Dar i Osobę-Miłość kontemplowaną “w życiu Kościoła i świata”. Dary Ducha Świętego, charyzmaty i owoce Jego działania nie są jakimiś rzeczowymi, bezosobowymi podarunkami Ducha Świętego. Te wszystkie dary są skutkiem obecności w duszy człowieka Osoby-Daru. W numerze 10, a następnie w nn. 22-23 czytamy: “Można powiedzieć, iż w Duchu Świętym życie wewnętrzne Trójjedynego Boga staje się całkowitym darem, wymianą wzajemnej miłości pomiędzy Osobami Boskimi, i że przez Ducha Świętego Bóg bytuje „na sposób” daru. Duch Święty jest osobowym wyrazem tego obdarowywania się, tego bycia Miłością. Jest Osobą-Miłością, jest Osobą-Darem. Jest to niezgłębione bogactwo rzeczywistości i niewysłowione pogłębienie pojęcia Osoby w Bogu, które możemy poznać jedynie dzięki Objawieniu.” (DeV 10).

Papież nawiązuje w Encyklice o Duchu Świętym do wspólnego dziedzictwa kościoła wschodniego i zachodniego z pierwszych wieków chrześcijaństwa. Przywołuje także nauczanie Soboru Watykańskiego II i kieruje swoją refleksję ku zbliżającemu się trzeciemu tysiącleciu chrześcijaństwa. Ten nadchodzący czas trzeciego tysiąclecia to czas nowych wyzwań przed jakimi stawał Kościół i świat. Jan Paweł II był o tym przekonany, co potem wyraził w liście apostolskim wydanym w związku z przygotowaniem Jubileuszu Roku 2000 Tertio millennio adveniente. Papież był przekonany, że nadchodzące lata będą czasem odkrywania obecności Ducha Świętego w Kościele: „W dziejach Kościoła „stare” i „nowe” zawsze są ze sobą głęboko zespolone. To co „nowe” wyrasta ze „starego”, to co „stare” odnajduje w „nowym” swój pełniejszy wyraz. Odnosi się to także do Soboru Watykańskiego II oraz do działalności papieży z tym Soborem związanych, poczynając od Jana XXIII, poprzez Pawła VI, Jana Pawła I, aż do obecnego Papieża. To, czego oni dokonali podczas Soboru i po jego zakończeniu — tak poprzez nauczanie jak również przez działalność każdego z nich — z pewnością wniosło znaczący wkład w przygotowanie tej nowej wiosny życia chrześcijańskiego, która powinna rozkwitnąć w Wielkim Jubileuszu, jeśli tylko chrześcijanie będą posłuszni działaniu Ducha Świętego.” (TMA 18).