Piękno prostej maty

„Afryka ma specjalne miejsce w Bożym planie”, mówił Benedykt XVI w Jaunde. Myśląc o papieskich słowach, a w ich kontekście o sprezentowanej papieżowi macie, myślę o sztuce. O „naszej” sztuce i o sztuce Afryki. Ta ostatnia przypomina, że piękno objawia się w aktach prostych, niewiele mających wspólnego z chimerą, coraz częściej obecną w naszym kręgu kulturowym.

Objazdowa wystawa ludzkich zwłok czy niedawny nowotwór w stajence to najbliższe przykłady, które po raz kolejny ukazały zniekształcenia w rozumieniu sztuki. Apele o wrażliwość estetyczną czy etyczną nie spotykają się ze zrozumieniem ze strony twórców. Piękno przestało być kategorią nadrzędną. Prostota nie cieszy się poważaniem. Znajoma misjonarka prowadząca warsztaty malarskie w Kenii napisała: „My – „artyści” i wszyscy, którzy kochają kreatywność rożnego rodzaju, musimy otwarcie mówić o niesprawiedliwości tego świata, lecz nie możemy zapominać, że naszą misją jest przede wszystkim wskazywanie na PIĘKNO - na wszystko, co wartościowe wokoło nas”

Piękno. Piękno które zbawi świat, jak wierzył Dostojewski. Piękno, zawarte w Ewangelii, którą na afrykańskiej ziemi głosi Papież. W Afryce sztuka i piękno nie kroczą osobnymi ścieżkami. Sztuka wypływa z potrzeby serca ale i z potrzeb codzienności. Stąd szeroko rozpowszechniona sztuka użytkowa. Sztuka służy tu życiu, a życie jest darem Boga. Życie jest piękne, więc i codzienność wymaga piękna. Twórca jest tym, który wykorzystuje dar otrzymany od Boga. Sam wymiar duchowy znajduje szerokie odzwierciedlenie w sztuce. W twórczości Afryki zachwyca prostota i pomysłowość. Rzeczy są wykonane z prostego materiału: trawa, skóra, kawałek metalu... Nawet opony mogą służyć do zrobienia butów. Batiki, czyli obrazy malowane metodą woskową przy użyciu farb z naturalnych barwników, przedstawiają elementy z życia codziennego. Ich żywe kolory odzwierciedlają mentalność mieszkańców Afryki, ich radość życia.

Życie jest święte. Dziecko jest darem, który trzeba przyjąć, niezależnie od tego, czy się jest bogatym czy biednym. Płodność, przekazywanie życia, narodziny, stanowią bardzo ważny element kultury afrykańskiej. I one znajdują swój wyraz w sztuce. Rzeźby przedstawiające matki, kobiety ciężarne, często można spotkać w Afryce. „Tam przekazanie życia jest czymś najważniejszym. Życie jest dobrem. Spotykam ludzi w stanie choroby a oni cieszą się życiem” mówi znajomy misjonarz. „Ta radość życia przeżywana jest wspólnotowo. Człowiek nie żyje sam lecz w grupie. Z nią przeżywa całe swoje życie. Grupa jest odpowiedzialna za jednostkę , a jednostka ma być lojalna wobec grupy. Wspieramy się, po to aby dojść do Boga. Afryka może wiele nam zaoferować pod względem: kulturowym, duchowym, społecznym.”

„Afryka ma specjalne miejsce w Bożym planie” przypomina Papież.