Benedykt XVI: Zwalczanie ubóstwa drogą do pokoju

15. Przedmiotem zainteresowania społecznej nauki Kościoła była zawsze sytuacja ubogich. W czasach Encykliki Rerum novarum, w nowym społeczeństwie przemysłowym, byli nimi zwłaszcza robotnicy; nauczanie społeczne Piusa XI, Piusa XII, Jana XXIII, Pawła VI i Jana Pawła II wskazywało na nowe rodzaje ubóstwa, w miarę jak horyzont kwestii społecznej rozszerzał się tak bardzo, że przyjął rozmiary światowe1. To rozszerzenie kwestii społecznej do rozmiarów globalnych musi być brane pod uwagę nie tylko w aspekcie wzrostu ilościowego, lecz także w sensie jakościowym, jako potrzeba głębszej refleksji nad człowiekiem i potrzebami ludzkiej rodziny. Dlatego Kościół, śledząc uważnie współczesne zjawiska globalizacji i ich wpływ na różne typy ludzkiego ubóstwa, wskazuje nowe aspekty kwestii społecznej, nie tylko w odniesieniu do ich wymiarów, ale również do ich głębi, dotyczą one bowiem tożsamości człowieka i jego odniesienia do Boga. Są to zasady nauki społecznej, które mają na celu naświetlenie związków pomiędzy ubóstwem i globalizacją i nadawanie działaniom takiego kierunku, by służyły budowaniu pokoju. Wśród tych zasad w sposób szczególny należy przypomnieć « miłość preferencyjną na rzecz ubogich »17 w świetle prymatu caritas, którego świadectwem jest cała tradycja chrześcijańska, poczynając od pierwotnego Kościoła (Dz 4, 32-36; 1 Kor 16, 1; 2 Kor 8-9; Ga 2, 10).

« Stanąć więc każdemu trzeba na właściwym stanowisku i to jak najprędzej » napisał w 1891 r. Leon XIII i dodał: « Co się zaś Kościoła tyczy, to nigdy nie braknie jego w tej sprawie pomocy »18. Ta świadomość również dzisiaj przyświeca podejmowanym przez Kościół działaniom na rzecz ubogich, w których widzi Chrystusa19, słysząc nieustannie brzmiące w sercu polecenie skierowane przez Księcia Pokoju do Apostołów: « Vos date illis manducare – wy dajcie im jeść » (Łk 9, 13). Wierna temu wezwaniu swego Pana, wspólnota chrześcijańska będzie zatem nieustannie wspierać rodzinę ludzką w inicjatywach twórczej solidarności, nie tylko po to, by dzielić się tym, co zbywa, ale by przede wszystkim zmieniać « style życia, modele produkcji i konsumpcji, utrwalone struktury władzy, na których opierają się dziś społeczeństwa »20. Chciałbym dzisiaj, na początku tego nowego roku, skierować do każdego ucznia Chrystusa i do wszystkich ludzi dobrej woli gorący apel o otwarcie serca na potrzeby ubogich oraz o czynienie wszystkiego, co praktycznie możliwe, aby przychodzić im z pomocą. Niezaprzeczalnie prawdziwe jest bowiem twierdzenie, że «zwalczanie ubóstwa jest drogą do pokoju».

Watykan, 8 grudnia 2008 roku.


Przypisy:

1. Orędzie na Światowy Dzień Pokoju 1993, 1.
2. PAWEŁ VI, Enc. Populorum progressio, 19
3. JAN PAWEŁ II, Enc. Sollicitudo rei socialis, 28
4. JAN PAWEŁ II , Enc. Centesimus annus, 38
5. PAWEŁ VI, Enc. Populorum progressio, 37; JAN PAWEŁ II, Enc. Sollicitudo rei socialis, 25.
6. BENEDYKT XVI List do Kardynała Renato Rafaele Martino z okazji międzynarodowego Seminarium zorganizowanego przez Papieską Radę «Iustitia et Pax» na temat: „Rozbrojenie, rozwój i pokój. Perspektywy całkowitego rozbrojenia”, 10 kwietnia 2008: L’Osservatore Romano, 13.04.2008, s. 8.
7. Enc. Populorum progressio, 87.
8. JAN PAWEŁ II, Enc. Cantesimus annus, 58.
9. JAN PAWEŁ II, Przemówienie na audiencji w Acli, 27 kwiecień 2002, 4: Insegnamenti di Giovanni Paolo II, XXV, 1 [2002], 63.
10. JAN PAWEŁ II, Przemówienie na Zgromadzeniu Plenarnym Pontyfikatu Akademii Nauk Społecznych, 27 kwiecień 2001, 4: Insegnamenti di Giovanni Paolo II, XXIV, 1 [2001], 802.
11. Sobór Wat. II, Konst. dogm. Lumen gentium, 1.
12. PAPIESKA RADA «IUSTITIA ET PAX», Kompendium nauki społecznej Kościoła, 368.
13. Por. tamże, 356.
14. Przemówienie podczas Audiencji dla Przewodniczących pracowniczych związków zawodowych i dużych spółek, 2 maja 2000, 3: Insegnamenti di Giovanni Paolo II, XXIII, 1 [2000], 726.
15. N. 28.
16. PAWEŁ VI, Enc. Populorum progressio, 3.
17. Por. JAN PAWEŁ II, Enc. Sollicitudo rei socialis, 42; por. Id., Enc. Centesimus annus, 57.
18. LEON XIII, Enc. Rerum novarum, 45
19. Por. JAN PAWEŁ II, Enc. Centesimus annus, 58.
20. Ibid. 58.