Motu proprio "Summorum Pontificum" (omówienie+cały tekst)

Jak podkreślił dyrektor programowy Radia Watykańskiego, ks. Andrzej Koprowski „Ojciec Święty zauważa, że informacje i osądy wypowiadane bez znajomości tekstu spowodowały spore zamieszanie. Od pewnego czasu pojawiały się reakcje często sprzeczne ze sobą – od radosnej akceptacji po twardy opór – a wszystko wobec projektu dokumentu, którego nikt nie zna. Ojciec Święty z mocą potwierdza autorytet Soboru Watykańskiego II i to, że jego dokument w niczym nie podważa tego autorytetu. Mszał opublikowany przez Papieża Pawła VI, jak i jego dwukrotne edycje z polecenia Jana Pawła II jest i pozostaje formą zwyczajną Liturgii eucharystycznej. Zarazem ostatnie wydanie wcześniejszego mszału, dokonane przez Jana XXIII w 1962 roku, używanego także podczas obrad Soboru Watykańskiego II, zostaje dopuszczone jako forma nadzwyczajna celebracji eucharystycznej” – powiedział ks. Koprowski.

„Chodzi o doprowadzenie do pojednania wewnątrz Kościoła – stwierdza Papież w Liście. – Nie ma żadnej sprzeczności między jednym a drugim wydaniem Mszału Rzymskiego. W historii liturgii jest wzrost i rozwój, a nie rozbicie czy pęknięcie”. Jak komentuje ks. Koprowski, „wzruszająca jest delikatność, z jaką Benedykt XVI zwraca się do biskupów w liście towarzyszącym motu proprio, podkreślając, że dokument papieski w niczym nie umniejsza autorytetu i odpowiedzialności biskupów. Co więcej, prosi, by po okresie 3 lat od wejścia w życie motu proprio – napisali do Stolicy Apostolskiej swoje uwagi i doświadczenia – gdyby okazało się, że pojawiły się poważne trudności trzeba będzie szukać nowych rozwiązań”.

W motu proprio „Summorum Pontificum” Papież przypomina, że po reformie liturgicznej Pawła VI z 1970 r. wielu wiernych okazywało przywiązanie do liturgii w jej przedsoborowym kształcie. Kierując się pasterską troską, Jan Paweł II w r. 1984 zezwolił indultem Kongregacji ds. Kultu Bożego „Quattuor abhinc annos” na używanie Mszału promulgowanego przez Piusa V po Soborze Trydenckim, a wydanego po raz ostatni w r. 1962 przez Jana XXIII. Proszącym o to mogli udzielać zezwolenia biskupi, do czego ich Jan Paweł II raz jeszcze zachęcił w r. 1988 listem apostolskim motu proprio „Ecclesia Dei”.

Benedykt XVI zwraca uwagę, że przedsoborowy Mszał nigdy nie został prawnie uchylony. Ustala nowe warunki korzystania z niego.

Przy sprawowaniu Eucharystii bez udziału ludu każdy kapłan diecezjalny czy zakonny obrządku łacińskiego będzie mógł używać codziennie – z wyjątkiem Triduum Paschalnego – albo Mszału w wydaniu Jana XXIII z 1962 r., albo Mszału Pawła VI z r. 1970. Nie trzeba do tego żadnego osobnego zezwolenia Stolicy Apostolskiej ani biskupa. W takich Mszach mogą też uczestniczyć pragnący tego wierni.

Z przedsoborowego Mszału mogą także korzystać wspólnoty zakonne we własnych kaplicach. Jeśli jednak jakaś wspólnota czy całe zgromadzenie chce to czynić często albo stale, konieczna jest decyzja wyższych przełożonych.

W parafiach, gdzie istnieje stała grupa wiernych przywiązanych do tradycyjnej liturgii, proboszcz ma się chętnie przychylić do ich prośby o Eucharystię celebrowaną według Mszału z 1962 r. Taką Mszę można odprawiać w dni powszednie, a jedną również w niedziele i święta. Kiedy wierni o to proszą, proboszcz może zezwolić też na nie przy takich okazjach, jak małżeństwo, pogrzeb czy pielgrzymka. W kościołach, które nie są parafialne ani klasztorne, zezwolenia udzielają ich rektorzy. Czytania biblijne na takich Mszach mogą być w językach współczesnych, z wydań zatwierdzonych przez Stolicę Apostolską.

Gdyby grupa wiernych proszących o przedsoborową liturgię nie otrzymała zezwolenia proboszcza, ma się zwrócić do biskupa. A jeśli nie może on im takiej celebracji zapewnić, należy się odnieść do Papieskiej Komisji „Ecclesia Dei”.

O ile przemawia za tym dobro dusz, proboszcz może też zezwolić na używanie przedsoborowego rytuału przy udzielaniu sakramentów chrztu, małżeństwa, pokuty i namaszczenia chorych. Tak samo ordynariusz może udzielać bierzmowania zgodnie z dawnym pontyfikałem. Brewiarz w wydaniu z 1962 r. odmawiać mogą wszyscy duchowni. Biskup może utworzyć parafię personalną dla wiernych korzystających z tradycyjnej liturgii lub wyznaczyć dla nich rektora kościoła czy kapelana.

Nad stosowaniem norm wydanego dziś motu proprio ma czuwać Papieska Komisja „Ecclesia Dei”. Obowiązują one od święta Podwyższenia Krzyża 14 września 2007 r.