Kard. Bertone: Historyczne źródła bronią Piusa XII

W siedzibie rzymskich władz miejskich na Kapitolu przedstawiono 5 czerwca książkę włoskiego watykanisty z dziennika „Il Giornale”, Andrei Torniellego. Nosi ona tytuł: „Pius XII – Eugenio Pacelli – człowiek na tronie Piotra”. Watykański sekretarz stanu przypomniał działania Papieża i jego ustne wskazania w tym względzie, zwracając uwagę, że nie wydawał on pisemnych dokumentów. W czasie wojny, a także zaraz po niej spotykało się to z wdzięcznością i uznaniem. Jednak w drugiej połowie lat 40. sytuacja się zmieniła. Rozpoczęły się sowieckie ataki na Piusa XII, podjęte też niestety przez rosyjską Cerkiew prawosławną. Równocześnie Papież zajął jasne, bezstronne stanowisko w sprawie państwa Izrael, domagając się uznania praw zarówno Żydów, jak i Palestyńczyków – a tego żadna ze stron nie chciała przyjąć.

„Kwestia palestyńska i kwestia komunistyczna z pewnością przyczyniły się do wypaczenia opinii o Papieżu, który przecież tak wiele zrobił dla ochrony najbardziej cierpiących – a zwłaszcza Żydów wobec fanatyzmu nazistowskiego prześladowania – mówił kard. Bertone. Zaznaczył, że negatywną opinię o Piusie XII wyrażali tylko niektórzy, bo niewątpliwie wielka masa Żydów uratowanych, którzy dzięki niemu przeżyli, darzyła go ogromną wdzięcznością. Również liczni historycy stale bronili Piusa XII. Purpurat przypomniał opinię żydowskiego prawnika Roberta Kempnera, prokuratora na procesie norymberskim, który uważał, że propaganda Kościoła przeciw Hitlerowi tylko przyśpieszyłaby zagładę Żydów. Ujawnione pozycje bardzo krytyczne można, zdaniem kard. Bertone, zneutralizować przez poważną konfrontację ze źródłami.

Watykański sekretarz stanu powołał się na szereg dokumentów, z których wiele przytacza też nowa książka Torniellego o Eugenio Pacellim. Przypomniał m.in., że w r. 1943 Sekretariat Stanu zwrócił się do władz okupacyjnych o zezwolenie, by znacznie zwiększyć skład ówczesnej Gwardii Pałacowej – z myślą o ukryciu w niej grupy rzymskich Żydów zagrożonych deportacją. Kard. Bertone przypomniał, że Pius XII jako Papież nigdy nie spotkał się z Mussolinim ani z Hitlerem. Podkreślił ponadto, że to on był pod wieloma względami prekursorem Soboru Watykańskiego II. Wspomniał przygotowanie reformy liturgii oraz nacisk kładziony na rolę kobiet i ich prawa. Ponad połowa kanonizowanych (54,4 proc.) przez Piusa XII i 62,5 proc. beatyfikowanych to kobiety.