Jan XXIII u Czarnej Madonny

Kanonizacja dwóch wielkich papieży jest doskonałą okazją do przypomnienia, że nie tylko Jan Paweł II był wielkim czcicielem Matki Bożej Jasnogórskiej i pielgrzymował do tronu Królowej Polski. Był nim również Jan XXIII. Od młodości zaznajomiony z historią Polski, zwłaszcza poprzez lekturę „Trylogii”, upatrywał w Maryi Częstochowskiej szczególną Orędowniczkę. Na Jasną Górę pielgrzymował w 1929 r.

Piastując godność arcybiskupa Areopolii, wizytatora apostolskiego w Bułgarii ks. Roncalli 17 sierpnia 1929 r. przybył z pielgrzymką na Jasną Górę. Była ona związana z 25-leciem jego świeceń kapłańskich. Późniejszy papież po odprawieniu Mszy św. przed Cudownym Obrazem Matki Bożej Matce Bożej zwiedził klasztor i sanktuarium, a w Bibliotece złożył znaczący wpis w „Księdze Pamiątkowej": Królowo Polski, mocą Twojej potęgi niech zapanuje pokój obfitości darów w wieżycach Twoich.

- Możemy się domyślać, jak głęboko przeżył ten pobyt u Czarnej Madonny, skoro potem po tylu latach, jako papież, tak często nawiązywał do tego właśnie momentu. W dniu koronacji 4 listopada 1958 r. powiedział do kard. Stefana Wyszyńskiego, Prymasa Polski: Częstochowa, Częstochowa, sprawcie, aby modlono się za mnie przed Matką Bożą – przypomniał o. Jan Pach, mariolog.

Odpowiedzią Jasnej Góry na tę prośbę była codzienna Msza św. za papieża. Tak jest do dzisiaj. To właśnie od 1958 r. Jasna Góra wprowadzona została w stałą więź modlitewną ze Stolicą Apostolską. – To dla nas Polaków bardzo ważne wydarzenie – zauważył o. Pach. Podkreślił, że to „był bardzo mocny sygnał, że Stolica Apostolska, w osobie papieża, chce być zawierzana Matce Bożej. Z drugiej strony było to też zobowiązanie dla nas, nie tylko dla paulinów i pielgrzymów, ale i dla Polski, której ołtarz jest na Jasnej Górze, do modlitwy za papieża i Kościół w świecie współczesnym, to jest bardzo ważne”.

Poinformowany przez kard. Stefana Wyszyńskiego o tej Mszy św. Jan XXIII podczas publicznej audiencji dla Polaków, 29 listopada 1958 r., sprecyzował swoją intencję: trzeba modlić się o ocalenie, pokój i pomyślność wszystkich narodów. W ten sposób Narodowemu Sanktuarium Polski został „zadany" do realizacji program Papieża Dobroci: miało ono świadomie uczestniczyć w powszechnym posłannictwie Kościoła wobec świata w tym niełatwym okresie.

Matce Bożej Jasnogórskiej Jan XXIII zawierzył prace Soboru Watykańskiego II. 20 lutego 1962 r. na posiedzeniu Centralnej Komisji Przygotowawczej do Soboru Watykańskiego II, w obecności ponad 40 kardynałów i 80 arcybiskupów i biskupów, konsultantów, Ojciec Święty - nawiązując do spotkania z Prymasem Polski - odsłonił tajemnicę swego serca: Przybywając do Rzymu przywiózł nam macierzyński uśmiech Matki Boskiej Częstochowskiej. O Czarna Dziewico, która jesteś nam najdroższa: Od młodzieńczych lat jest Ona z Nami szczególnie związana, a Jej Cudowny Obraz zawsze u siebie z podobną czcią przechowujemy. Papież zakończył przemówienie życzeniem: Niech więc na Was, Czcigodni Bracia i Umiłowani Synowie spojrzy swym najłaskawszym okiem Bogurodzica Dziewica i niech Was wspomaga w ciągu prac, jakim będziecie się oddawać w czasie! tej sesji.

Za te słowa i niezwykłą intronizację Matki Bożej Jasnogórskiej Prymas Wyszyński dziękował papieżowi podczas publicznej audiencji dla Polaków 8 marca 1962 r. Jan XXIII odpowiedział ze wzruszeniem: „nasza myśl z upodobaniem przenosiła się do Waszego ukochanego kraju, który kiedyś z takim zadowoleniem odwiedziliśmy. Do Waszych wspaniałych i rozmodlonych kościołów, a przede wszystkim na Jasną Górę do Matki Bożej Częstochowskiej, której Obraz jest Nam bliski. Wszystko powierzamy potężnemu wstawiennictwu Matki Bożej Jasnogórskiej, przy której ołtarzu zespolone są serca całej Polski”.

Wyrażana w różnej formie miłość Jana XXIII do Matki Bożej Jasnogórskiej stanowiła ważny element jego osobistej pobożności. Uwieńczeniem tej miłości była prośba, którą wyraził u schyłku swego życia, kiedy przy swoim łóżku polecił umieścić Wizerunek Jasnogórskiej Maryi i wypowiedział słowa: Matko Moja, Ufności moja.

Znakiem serdecznych uczuć i życzliwości Jana XXIII wobec Polski pozostaje także ofiarowana Jasnej Górze olbrzymia monstrancja gotycka (133 cm, 12,5 kg), srebrna i pozłacana, ozdobiona elementami z kości słoniowej, z piękną dedykacją: Sanktuarium Częstochowskiej Bogarodzicy Dziewicy w dowód szczególnej miłości względem Polski zawsze wiernej.

W następnych latach pontyfikatu Papież przekazywał kolejne dary do sanktuarium jasnogórskiego: świecę z wizerunkiem Matki Bożej Jasnogórskiej (1960), dwa medaliony z podobizną papieża, wydane z okazji Soboru Watykańskiego II oraz kielich, którego Papież osobiście używał do odprawiania Mszy św. (1963). Papieskie eksponaty, udostępnione są zwiedzającym w Skarbcu.