Program duszpasterski 2012/13

O jego założeniach i realizacji mówią teksty zgromadzone w publikacji „Być solą ziemi. Kościół domem i szkołą komunii”. Są one efektem dyskusji, jaka miała miejsce wiosną br. w Warszawie z udziałem abp. Stanisława Gądeckiego, przewodniczący Komisji Duszpasterstwa KEP.

Program duszpasterski „Być solą ziemi” kończy trzyletni (2010-2013) cykl pracy Kościoła w Polsce, w myśl hasła „Kościół domem i szkołą komunii”. W roku 2010/2011 realizowano program pod hasłem: „W komunii z Bogiem”, zaś w roku liturgicznym 2011/12 temat brzmiał: „Kościół naszym domem”.
Celami ogólnymi trzyletniego Programu duszpasterskiego „Kościół domem i szkołą komunii” jest odkrywanie i pogłębienie duchowości komunii, odnowa i wzmocnienie rad parafialnych i diecezjalnych Kościoła, krzewienie duchowości komunii i duszpasterska troska o rodzinę.

Jak przypomina abp Gądecki, w ramach trzyletniego programu duszpasterskiego na początku starano się ożywić "struktury komunijne", czyli różnego rodzaju rady skupiające także świeckich, np. parafialne i diecezjalne rady duszpasterskie, parafialne rady ekonomiczne, rady społeczne przy biskupie diecezji. - W drugim roku trzyletniego programu duszpasterskiego chcieliśmy wzmocnić działalność rad duszpasterskich w diecezjach i parafiach, by w trzecim, ostatnim roku realizacji obecnego programu duszpasterskiego, tworzący te struktury parafianie mogli wraz z duchowieństwem stać się współodpowiedzialnymi za przekaz wiary - tłumaczy przewodniczący Komisji Duszpasterstwa KEP.

Program duszpasterski „Być solą ziemi”, którego realizacja rozpocznie się od Adwentu (w tym roku rozpoczyna się on 2 grudnia) kładzie zatem nacisk na chrześcijańskie świadectwo. Jest to także jeden z tematów przewodnich Roku Wiary, który Benedykt XVI rozpocznie 11 października – w 50. rocznicę otwarcia Soboru Watykańskiego II.

Polskim obchodom Roku Wiary będą też towarzyszyły listy pasterskie poszczególnych biskupów ordynariuszy, w których przypomną nauczanie Soboru sprzed 50 laty i ukażą je w świetle wyzwań, przed jakimi staje ich diecezja. Program duszpasterski na 2012/13– jak wyjaśnia abp Gądecki – nie zawiera szczegółowych propozycji jak przeżywać Rok Wiary we wspólnotach, gdyż każda diecezja w oparciu o opublikowane wskazania Kongregacji Nauki Wiary winna opracować szczegółowe przedsięwzięcia na ten rok.

Pomoce duszpasterskie na Rok Wiary przygotowuje ze swej strony Zespół ds. Nowej Ewangelizacji działający przy Komisji Duszpasterstwa KEP. Będą one nosiły tytuł „Porta fidei – materiały duszpasterskie na Rok Wiary” a ich publikacja ma mieć miejsce we wrześniu 2012 r.

W roku liturgicznym 2012/2013 cele Programu duszpasterskiego „Być solą ziemi” to krzewienie duchowości komunii, rozbudzanie ducha apostolskiego wiernych świeckich, formowanie wiernych zdolnych do czynnego zaangażowania się w przemianę świata i uwrażliwianie na najbardziej potrzebujących. W realizacji Programu mieści się odkrywanie powołań do ewangelizacji, wspólna troska wierzących o przekaz wiary młodemu pokoleniu z akcentem położonym na bierzmowanie, chrześcijańskie świadectwo małżeństw i rodzin oraz obecność wiernych świeckich w życiu społecznym, politycznym, gospodarczym, kulturalnym i medialnym, a także umacnianie i rozszerzanie działalności Parafialnych Zespołów Caritas i troska o chrześcijańskie przeżywanie niedzieli – wylicza ks. dr Szymon Stułkowski, sekretarz Komisji Duszpasterstwa KEP, dodając zaangażowanie na rzecz misji i solidarność z prześladowanymi za wiarę w Chrystusa.

W tematykę programu duszpasterskiego powinny wprowadzać rekolekcje parafialne, których owocem może być utworzenie zespołów dorosłych animatorów pomagających duszpasterzowi w katechezie sakramentalnej dzieci i młodzieży w parafii – zaznacza ks. dr Stułkowski.

Ponieważ jednym z celów Programu duszpasterskiego roku liturgicznego 2012/13 jest rozbudzanie ducha apostolskiego wiernych świeckich, dzielenie się wiarą, a w październiku br. będzie miał miejsce Synod Biskupów nt. nowej ewangelizacji, do refleksji na temat tego czym jest nowa ewangelizacja zachęca ks. prof. dr hab. Bogusław Drożdż. Kierownik Katedry Nowej Ewangelizacji Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu przedstawia własną interpretację tego, co określił już Benedykt XVI w Liście Apostolskim w formie motu proprio „Ubicumque et semper” (Wszędzie i zawsze), opublikowanym 12 października 2010 r.

Papież zauważa, iż na przestrzeni dziejów ewangelizacja przyjmowała różne formy i sposoby realizacji, zgodnie z realiami miejsca, sytuacji czy momentu historycznego. Dzisiaj nowa ewangelizacja – jak pisze Ojciec Święty - musi się zmierzyć ze zjawiskiem dystansowania się od wiary, które przejawia się coraz bardziej w społeczeństwach i kulturach, które wydawały się być od wieków przeniknięte Ewangelią. Na religijny wymiar życia ludzkiego wpłynęły bowiem postęp nauki i techniki, poszerzanie się możliwości życia i przestrzeni wolności indywidualnej, głębokie przemiany gospodarcze, zjawisko migracji oraz mieszanie się ludów i kultur.

W tym kontekście Ojciec Święty uważa za właściwe, by cały Kościół podjął wysiłek misyjny, zdolny do krzewienia nowej ewangelizacji. Odnosi się ona przede wszystkim do Kościołów utworzonych już dawno temu, które jednakże żyją w bardzo zróżnicowanych warunkach. „Na niektórych obszarach – zaznacza - pomimo postępującej laicyzacji praktykowanie wiary jest nadal żywe i głęboko zakorzenione w duszy całych narodów. Natomiast w innych regionach wyraźniej widać dystansowanie się całych społeczeństw wobec wiary, dostrzec też można słabnącą tkankę kościelną. Istnieją więc regiony niemal całkowicie zlaicyzowane, gdzie światło wiary powierzone jest świadectwu małych wspólnot”.

Opierając się na papieskich wskazówkach Episkopat Polski w marcu br. określił, że „nowa ewangelizacja skierowana jest przede wszystkim do tych wiernych, którzy mimo przyjętych sakramentów świętych zaprzestali praktykowania wiary. Nowa ewangelizacja i autentycznie przeżyty Rok Wiary mają wzmocnić zapał misyjny całego Kościoła oraz pomóc w jak najowocniejszym wypełnianiu misji jednoczenia ludzi z Bogiem i budowania wspólnoty.

Z kolei ks. prof. Drożdż zaprasza do rozważań i studiów nad tym zagadnieniem, zaznaczając, że „najskuteczniejszym głosicielem Ewangelii jest świadek”. Spotkanie ze świadkiem bardziej przekonuje, udowadnia, że dana wiadomość czy informacja jest prawdziwa. Świadek taki powinien sam dążyć do świętości, nieustannie nawracać się i pomnażać swoją wiarę. Przekonujące głoszenie nie wyklucza też – podkreśla ks. Drożdż - użycia nowych środków, np. medialnych, organizacyjnych. Jednak najskuteczniejszym środkiem duszpasterskim i apostolskim jest formacja do świętości. „To dynamizm wnętrza wyzwala dynamizm zewnętrznej strony procesów religijno-moralnych” – stwierdza ks. Drożdż.

Przedstawia także zasady skuteczności nowej ewangelizacji. Po pierwsze, nauczyciel wiary musi być jednocześnie jej świadkiem. Stąd konieczność stałej formacji duchowej, intelektualnej i pastoralnej świadków wiary. Ważna jest też głęboka współzależność formacji duchowej z intelektualną. Oderwanie formacji duchowej od intelektualnej skutkuje w praktyce ostrym przeciwstawieniem życia aktywnego życiu duchownemu. Działania ewangelizacyjne należy głęboko wiązać z życiem modlitewno-kontemplacyjnym zakonów, zwłaszcza kontemplacyjnych, powierzać modlitwom także ludzi świeckich.

Konieczna jest także zasada ewangelicznego wzrostu. Jeśli widać efekty pracy osoby, której powierzono zadanie ewangelizacji, należy ją otoczyć troską i poszerzać pole ich działalności. Jeśli jednak nie widać wzrostu lub widoczny jest spadek, należy z całą delikatnością powierzyć tej osobie inne zadania. Ważne jest, by wykorzystywać środki społecznego przekazu. A szczególną formą oddziaływania Kościoła dzisiaj jest gorliwe poszukiwanie miejsc, gdzie można spotkać ludzi niewierzących.

Program duszpasterski 2012/13 kładzie nacisk na troskę o rodzinę i chrześcijańskie świadectwo małżeństw. W materiałach pomocniczych zawarto m.in. tekst Elżbiety i Mirosława Wrotków, którzy zwracają uwagę, że rodzina jest najskuteczniejszym miejscem ewangelizacji, która powinna następować po chrzcie świętym, a wypełnienia tego obowiązku nie powinna przyjmować na siebie w zastępstwie rodziców żadna inna wspólnota czy szkoła. To co dokonuje się w rodzinie jest czymś nie do zastąpienia, dlatego dzisiaj należałoby postawić na katechumenat rodzinny.

W ramach propozycji jak ożywić przygotowania do sakramentu bierzmowania w Polsce, książka zawiera też materiał na ten temat ks. Jarosława Kowalczyka oraz opis trzyletniego programu dla parafii „Młodzi na progu” dla gimnazjalistów, którzy mają podejść do sakramentu bierzmowania. Program powstał w grupie osób zaangażowanych w Szkole Nowej Ewangelizacji Diecezji Gliwickiej i obejmuje trzy lata gimnazjalne i kontynuację formacji w szkole średniej. Pierwszy rok to krótkie spotkania po mszy św. szkolnej, drugi to bloki spotkań w małych grupach i trzeci cotygodniowe spotkania w grupach i trzy rodzaje weekendowych rekolekcji. Program obejmuje także pracę z rodzicami, ich formację. Finałem jest przygotowanie do bierzmowania, ale program zakłada, że po bierzmowaniu młodzież pozostanie w parafii, by uczestniczyć w grupach formacyjnych. Dzięki temu programowi ok. 17-23 proc. młodych kontynuuje formację po bierzmowaniu.

W tak szczególnym czasie jak Rok Wiary – zdaniem Komisji Duszpasterstwa KEP - akcent powinien zostać położony również na zaangażowanie na rzecz misji i wspieranie działań Caritas, także w parafiach oraz wsparcie działań Stowarzyszenia „Pomoc Kościołowi w Potrzebie”. Publikacja „Być solą ziemi. Program duszpasterski na rok 2012/13” zawiera opracowania dotyczące działalności polskich misjonarzy, Caritas Polska oraz Stowarzyszenia „Pomoc Kościołowi w Potrzebie”.

We wstępie do publikacji abp Gądecki zaprasza też przedstawicieli wszystkich parafii na I Krajowy Kongres Parafialnych Rad Duszpasterskich, który odbędzie się w Licheniu 14-15 września 2013 roku. Zaproszenie kieruje także do świeckich liderów ruchów i stowarzyszeń kościelnych z każdej diecezji do udziału w Poznańskim Forum Duszpasterskim, które odbędzie się na Politechnice Poznańskiej 29 września 2012 r.

Z kolei w Licheniu 22-23 września 2012 r. Odbędzie się I Krajowy Kongres Diecezjalnych Rad Duszpasterskich pod hasłem „Rozpoznanie – Dialog – Współpraca. Idźcie i wy do winnicy mojej”.

Przewodniczący Komisji Duszpasterstwa KEP zapowiada również publikację materiałów na tydzień modlitw przed Zesłaniem Ducha Świętego (2013) „Zstąp na nas, Duchu Święty!” oraz materiałów pogłębiających pobożność maryjną „Maryjny kształt świadectwa wiary”.