Jan Paweł II w synagodze, oryginalne nagranie z 1986 r.

13 kwietnia 1986 r. Jan Paweł II jako pierwszy w historii Papież odwiedził rzymską synagogę. To właśnie tam nazwał Żydów „naszymi starszymi braćmi”. Przypomniał też tragedię holokaustu i w stanowczych słowach potępił antysemityzm. Wizyta w synagodze to uwieńczenie przełomu, jaki wprowadziła w relacjach z Żydami soborowa deklaracja Nostra aetate. 28 października przypada 60. rocznica ogłoszenia tego dokumentu.

Jan Paweł II
Henryk Przondziono/Agencja GN

Wizyta Jana Pawła II w rzymskiej synagodze i wygłoszone tam przemówienie znaczy przełom w relacjach z judaizmem. Odwołując się do soborowej deklaracji Nostra aetate Papież zwrócił uwagę na szczególną relację chrześcijaństwa z judaizmem. „Religia żydowska nie jest dla naszej religii rzeczywistością zewnętrzną, lecz czymś wewnętrznym. Stosunek do niej jest inny aniżeli do jakiejkolwiek innej religii. Jesteście naszymi umiłowanymi braćmi i pod pewnym względem – można powiedzieć – naszymi starszymi braćmi”.

Papież podkreślił też, że nie można Żydom jako narodowi przypisywać żadnej dziedzicznej ani zbiorowej winy za to, co popełniono podczas męki Jezusa. Dlatego nie ma „żadnych podstaw do jakiejkolwiek, rzekomo teologicznie usprawiedliwionej dyskryminacji czy – co gorsza – prześladowań Żydów”.

Cytując Nostra aetate Ojciec Święty przypomniał, że Żydzi „pozostają przedmiotem miłości Boga”, który powołał ich „wezwaniem nieodwracalnym”.  Nie należy zatem nie należ przedstawiać Żydów jako odrzuconych czy przeklętych.

Mówiąc o tragedii holokaustu Jan Paweł II podkreślił, że akty dyskryminacji, niesprawiedliwego ograniczania wolności religijnej, ucisku, także w zakresie swobód obywatelskich wobec Żydów, były zjawiskami obiektywnie godnymi najwyższego ubolewania. Cytując ponownie Nostra aetate, oświadczył, że Kościół „ubolewa nad nienawiścią, prześladowaniami i wszelkimi objawami antysemityzmu, skierowanymi przeciw Żydom w każdym czasie i przez kogokolwiek”.

Zamieszczamy integralną wersję przemówienia Jana Pawła II w synagodze z tłumaczeniem na język polski oraz fragmenty dokumentacji filmowej, które zachowały się w archiwach Watykanu.

Wybór najważniejszych nagrań z pontyfikatu św. Jana Pawła II zamieszczamy na osobnej playliście w YouTube oraz w formie odrębnego podcastu w Spotify.  Dostępny jest też zbiór 129 katechez Jana Pawła II o teologii ciała. Zachęcamy do wsłuchania się w nauczanie świętego Papieża, by samemu doświadczyć mocy jego słowa.