Bóg powiedział: nie zabijaj! – wołał Jan Paweł II w Agrigento na Sycylii. – Nie może człowiek, jakiekolwiek ludzkie stowarzyszenie, mafia, nie może zmienić, podeptać tego świętego Bożego prawa!

Przemówienie z 9 maja 1993 r. jest uważane za pierwsze wystąpienie, w którym następca św. Piotra potępia mafię publicznie i wprost. W rzeczywistości papież Polak mówił o tej organizacji już 11 lat wcześniej. Członkowie grupy pracującej nad ekskomuniką będą mogli sięgnąć także do nauczania Benedykta XVI i Franciszka.

Przestępcza sieć

Po II wojnie światowej sycylijscy biskupi (na wyspie jest 17 diecezji i eparchia włosko-bizantyjska) nieraz potępiali przemoc i przestępczość, ale zwykle nie używali słowa „mafia”. W 1952 r. na regionalnym synodzie Episkopat Sycylii opowiedział się za ekskomuniką osób dopuszczających się zabójstw i napadów z bronią w ręku. To stanowisko potwierdzano w późniejszych latach dwa razy. W 1959 r. kard. Ernesto Ruffini z Palermo w wywiadzie prasowym zwracał uwagę na „mafię, jej przestępczą sieć”. Cztery lata później doszło do zamachu, w którym zginęło 7 policjantów i karabinierów. Papież Paweł VI pytał listownie kard. Ruffiniego, dlaczego ten, w przeciwieństwie do duchownych protestanckich, nie potępił publicznie sprawców. Sycylijski hierarcha odpowiadał, że lokalny Kościół na co dzień pracuje na rzecz utrzymania pokoju, a sugestie, że zorganizowana przestępczość ma związki z polityką czy Kościołem, kardynał uważał za obrazę Sycylijczyków.