Polowanie na księży

Edward Kabiesz

GN 29/2020 |

publikacja 16.07.2020 00:00

W czasie prześladowań na przełomie wieków XVI i XVII w Anglii, Walii i Szkocji zginęło około 600 katolików.

Nicholas Owen zmarł podczas tortur. Grafika Gaspara Bouttatsa. Wikipedia Nicholas Owen zmarł podczas tortur. Grafika Gaspara Bouttatsa.

Angielska hierarchia kościelna skapitulowała 15 maja 1532 roku. Zgodziła się, by król Henryk VIII mógł podejmować wszystkie decyzje objęte do tej pory prawem kościelnym. Następnego dnia Tomasz More na znak protestu zrezygnował z urzędu Lorda Kanclerza. W listopadzie 1534 roku wszedł w życie Akt Supremacji ustanawiający króla Najwyższą Głową Kościoła. Sprzeciw był traktowany jako karana śmiercią zdrada stanu. Pierwszymi ofiarami padli – później uznani za świętych – bp Jan Fisher i Tomasz More. Najpierw głowę pod katowski topór położył Fisher, a 9 dni później More, któremu król w swojej łaskawości zmienił wyrok z ćwiartowania na ścięcie.

Jednocześnie rozpoczęła się akcja prześladowań katolików, którzy nie podporządkowali się nowym prawom. Zapadały wyroki śmierci, nastąpiła fala niszczenia klasztorów i kościołów. Ustała ona dopiero po objęciu tronu przez wierną katolicyzmowi Marię Tudor, córkę Henryka VIII, której ojciec też groził śmiercią w razie nieposłuszeństwa.

Z dala od polityki

Prześladowania powróciły od czasu objęcia tronu przez przyrodnią siostrę Marii – Elżbietę. Można założyć, że jeszcze w 1558 roku, czyli w chwili objęcia władzy przez Elżbietę, Anglia była krajem katolickim. Elżbieta była protestantką i kontynuowała, a nawet radykalizowała politykę religijną zapoczątkowaną przez ojca. W 1559 roku ogłosiła się Zwierzchnikiem Kościoła Anglii; katolikom odbierano coraz więcej praw. Od 1563 roku kara śmierci groziła zarówno katolickim księżom, którzy odprawiali Msze św., jak też ich świeckim pomocnikom. Wiernym za uczestnictwo w katolickiej Eucharystii groziły ogromne grzywny. Władze wykluczały katolików z lokalnych urzędów i życia publicznego, a każdy członek parlamentu musiał uznać Akt Supremacji wprowadzony na nowo przez Elżbietę I. Przysięgę supremacji musiały później składać również wszystkie osoby ubiegające się o stanowiska publiczne bądź kościelne. W 1559 w teren ruszyli królewscy komisarze, by likwidować wizerunki sakralne, czyli ślady katolickiej przeszłości.

Dostępne jest 24% treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.