Ostatniego tygodnia nie zapomnę nigdy

Ks. Łukasz Kleczka SDS, Rzym

publikacja 03.02.2006 11:28

Jeszcze kilka godzin temu rzymska Via della Conciliazione, ulica prowadząca do Placu Św. Piotra, przy której od kilku lat mieszkam, oblegana była przez rzesze zgromadzonych pielgrzymów. Teraz zapanowała cisza. Po prawie tygodniowej przerwie przywrócono ruch samochodów. Ludzie idą pod parasolami. Pada deszcz, jakby na podsumowanie uroczystości pogrzebowych papieża. Pozostała jakaś dziwna pustka i właściwie dopiero teraz dociera do mnie fakt, że Go tutaj już nie ma. Zamknięte okiennice Jego mieszkania pogłębiają to uczucie. Jest dziwnie smutno.

Ostatniego tygodnia nie zapomnę nigdy. Zbyt wiele się działo, żeby móc to spokojnie w kilku treściwych zdaniach opisać. Potrzeba czasu, aby dokonać refleksji, o wiele głębszej niż medialne doniesienia i fakty. Potrzeba się zatrzymać, by móc zgłębić całą treść tych niezwykłych rekolekcji. Mówiono: narodowych rekolekcji. Jestem przekonany, że więcej niż narodowych: prawdziwie światowych rekolekcji. Zatrzymać się, aby nie umknęło to, co najistotniejsze, aby silne uczucia i emocje nie przysłoniły przesłania, którego pierwsze słowa usłyszeliśmy w październiku 1978 roku: „Nie lękajcie się! Chrystus wie, co kryje się we wnętrzu człowieka”.

Te słowa stały się mottem przewodnim pontyfikatu Jana Pawła II, który stopniowo wprowadzał Kościół i świat na coraz głębsze poziomy zjednoczenia z Chrystusem: „Nie lękajcie się być świętymi!”, „Wypłyń na głębię. Nie lękaj się!”. Tych wezwań do odważnego wyboru Chrystusa i pójścia za Nim było wiele. I bez wątpienia jest to przesłanie papieża, który sam pokazał jak iść za Panem nie lękając się, przełamując trud, aż po cierpienie, śmierć i chwałę. Jestem przekonany, że Ojciec Święty był i pozostanie ikoną Chrystusa Ukrzyżowanego i Zmartwychwstałego, a jego życie i nauczanie, także to wyrażone milczeniem ostatnich tygodni będzie prawdziwą szkołą życia duchowego, w której kimś najważniejszym był, jest i będzie Jezus Chrystus.

* * *

W niedzielę 13 marca około 18.30 pobiegłem na Plac Św. Piotra. Papież wracał z kliniki Gemelli. Stanąłem pomiędzy ludźmi. Oczekiwaliśmy z radością. Kiedy pojawił się samochód, zaczęliśmy bić brawa. Wracał do domu jak król. Siedział z przodu, obok kierowcy, błogosławił i patrzał jak zwykle przenikliwym, choć bardzo cierpiącym wzrokiem. To było moje ostatnie spotkanie z papieżem. Przyjąłem jego ojcowskie błogosławieństwo. Widziałem tego wieczora Chrystusa wjeżdżającego do Jerozolimy, gdzie miała dokonać się ostatnia godzina.

Od czwartku wielkanocnego, zaraz następnego dnia po milczącej audiencji, zakończonej błogosławieństwem Ojca, rozpoczęły się najtrudniejsze chwile. Towarzyszyłem Janowi Pawłowi II w jego drodze krzyżowej modlitwą różańcową na placu. Dni agonii papieża, to było prawdziwe misterium zjednoczenia do końca z Ukrzyżowanym Panem i powierzania się w ręce Ojca. W piątek 1 kwietnia Ojciec Św. „wygłosił” milczące świadectwo konsekwentnej wierności Chrystusowi w swoim kapłaństwie. Pozostał kapłanem do końca. Eucharystia o 6.00, później Droga Krzyżowa, słuchanie fragmentów Ewangelii wg św. Jana.

Wszystko w akompaniamencie modlitwy i śpiewów na placu św. Piotra. Wieczorem papież przekazuje swoje ostatnie słowo, do młodzieży: „Szukałem was, teraz przyszliście do mnie i za to wam dziękuję”. Mam wrażenie, że tym wezwaniem rozpoczął świętowanie kolejnych Światowych Dni Młodzieży. Rzeczywiście to młodzież przeważała swoją obecnością wokół umierającego Ojca. I później, już po jego odejściu, atmosfera panująca w Rzymie przypominała raczej tę z Dni Młodzieży, a nie atmosferę pogrzebową. Jestem przekonany, że on tego chciał, że spełniło się jego pragnienie uczestnictwa w świętowaniu młodych w Kolonii. Papież i młodzi, to był jeden z ważnych rysów duszpasterstwa papieża, jeszcze w Krakowie, potem w Rzymie i na całym świecie.

* * *

W sobotę o 21.00 w godzinie Apelu Jasnogórskiego rozpoczęła się na placu modlitwa różańcowa w intencji papieża. Plac był wypełniony po brzegi. Pomyślałem, że przecież jest to pierwsza sobota miesiąca, Ojciec Św. cały oddany opiece Maryi w swoim „Totus Tuus”. I jeszcze wigilia Niedzieli Miłosierdzia Bożego. Poczułem jakąś dziwną zbieżność tych tajemnic z godziną konania Jana Pawła II. Miałem też przeczucie, że Maryja wprowadzi go do domu Ojca. I tak się stało. W czasie odmawiania czwartej tajemnicy różańcowej w sypialni papieża rozbłysło światło. Okna te były wcześniej szczelnie zasłonięte, pewnie dlatego by uniknąć i tak już intensywnych w tych dniach spekulacji mediów. Jednak w tym momencie światło oznaczało tylko jedno: odszedł, „wrócił do domu Ojca”, jak kilka minut później ogłosił to światu abp Sandri. Po kilku sekundach ciszy na placu rozległy się gromkie brawa. Ojciec Św. wrócił do domu Ojca, przełamał do końca lęk cierpienie i konania siłą swojego „Nie lękaj się” i zjednoczenia z Panem. To był moment jego Paschy, przejścia do życia bez końca. Około godziny pierwszej nad ranem spotkałem wracającego do domu współbrata, ks. Tadeusza Stycznia SDS. Trwał do końca przy odchodzącym Przyjacielu. Powiedział tylko tyle: bardzo cierpiał, bardzo, ale pozostał spokojny do końca.

* * *

W niedzielę poszedłem do Sali Klementyńskiej. Mogłem stanąć tuż obok leżącego na katafalku ciała papieża i pobyć prawie godzinę. Widziałem twarz świętego. Zmęczoną cierpieniem, ale pełną światła i pokoju. Zwyciężył. Pokazał światu, że w XXI wieku można cierpieć i umierać z godnością, jeśli się jest zjednoczonym z Tym, który jest Panem życia i śmierci. Kiedy patrzę na zamknięte okiennice apartamentów papieskich, Golgotę Jana Pawła II myślę o tym, że w każdym szpitalu i w wielu domach ludzie cierpią i umierają, często pozostając w osamotnieniu z dala od bliskich.
Agonia papieża pozostanie pełną wyrazu lekcją odchodzenia. Prawdziwą tajemnicą, w której można dostrzec odzwierciedlenie godzin męki Chrystusa.

Dni od śmierci papieża aż do pogrzebu były niezwykłą audiencją, w której wzięły udział setki tysięcy ludzi. Oczekiwali godzinami by móc złożyć hołd zmarłemu. Godziny modlitwy, czuwania, budowania wzajemnej jedności. To było niezwykłe. My, mieszkańcy jednego z domów przy głównej ulicy della Conciliazione w tych dniach nieco sparaliżowani napływającym wciąż tłumem ludzi, byliśmy świadkami tego niecodziennego wydarzenia. Stawiałem sobie pytanie na ile ta lekcja pozostanie właściwie odczytana i oby nie poszła w zapomnienie, kiedy umilkną emocje. Modlitwa, jedność, budowanie Kościoła.

* * *

I w końcu dzień pogrzebu. Uczestniczyłem stojąc naprzeciw wielkiego telebimu. To, co dotknęło mnie jakoś mocno, to podniosłość tej celebracji, ale także pewien szczegół, jak się okazuje szybko dostrzeżony przez bacznych obserwatorów. Myślę o otwartym na prostej, zbitej z cyprysowych desek trumnie papieża, Ewangeliarzu. Wiatr, który uderzał swym podmuchem raz po raz, przerzucał karty Ewangelii. Całe życie Karola Wojtyły było odczytywaniem, kontemplowaniem i głoszeniem Ewangelii Chrystusowej. Zakończyła się Modlitwa Powszechna i w tym momencie zamknęła się Księga Ewangelii. Może i przypadek. Dla wielu jednak czytelny znak. Dokonało się głoszenie Słowa Bożego życiem i ustami Jana Pawła II, nawet ta ostatnia katecheza już zakończona. Teraz czas na realizację tego, co nam przekazał i co głosił. Nie może być inaczej. Nie można zapomnieć, trzeba na nowo podjąć tę myśl Papieża Polaka. A odczytać ją na nowo oznacza wrócić do Ewangelii, wrócić do Chrystusa i dalej słuchać Kościoła, zwłaszcza tego, co było tak mocno obecne w minionym pontyfikacie, myślę o nauce II Soboru Watykańskiego. I w końcu wrócić do nauczania Jana Pawła II, wyraźnego, wymagającego, ewangelicznego.

* * *

Przed nami konklawe. Mam już dosyć spekulacji na temat kto będzie papieżem. Próbując odczytać wydarzenia ostatniego miesiąca nie sposób nie stwierdzić jasno, że uczestniczyliśmy w prawdziwym misterium, że tu Ktoś inny pisze scenariusz. Patrzę na Pałac Apostolski, opustoszały. Patrzę też częściej w kierunku Kaplicy Sykstyńskiej. Nie jest łatwo, kiedy brakuje Pasterza. A przecież papież jest tylko zastępcą, a nie następcą Chrystusa. Pasterz żyje w Ewangelii, Eucharystii, w Kościele. Czyż nie tego uczył nas Jan Paweł II? Czekam jednak na papieża. Potrzebuję papieża. Czekam z nadzieją. Nie jest dla mnie ważne kto nim będzie, jakiej narodowości, koloru skóry. Nie. Wierzę, że będzie naznaczony przez Ducha Św. I jedno wiem. Muszę od pierwszej chwili przyjąć go jako ojca, pokochać, słuchać i szanować. Nie czas na sentymenty. Jeśli tak twierdzę to dlatego, że jestem przekonany, że tego chce ode mnie Jan Paweł II, który tak często wspominał swoich poprzedników. Pasterzem Kościoła jest Chrystus. I to On wskazuje tych, którzy przewodzą Kościołowi na ziemi. Nie może być inaczej. Może dlatego zatrzymując się nad wydarzeniami ostatnich dni i tygodni przeżywam na nowo prawdziwą fascynację Kościołem. I modlę się za Kościół katolicki, w który wierzę i który kocham, dziękując Chrystusowi za dar Jana Pawła II. Jestem przekonany, podobnie jak kard. Ratzinger i wielu innych, że on stoi w oknie domu Ojca i błogosławi nam, umacniając w wierze i powtarzając: Nie lękajcie się!

Czas zatem powstać z zadumy i ruszyć w dalszą drogę. „Wstańcie! Chodźmy!”.