Błogosławiony Vasil Hopko, biskup pomocniczy w Preszowie

102. Słowacja 11-14.09.2003

publikacja 13.06.2005 15:10

Niedziela, 14 września 2003 r., Bratysława

Błogosławiony Vasil Hopko, biskup pomocniczy w Preszowie

Urodził się 21 kwietnia 1904 r. we wsi Hrabské, w rejonie Bardiejowa, w rodzinie unickiej. Jego rodzice byli rolnikami. Ojciec był dzwonnikiem w unickiej parafii w Hrabské. Po śmierci ojca Vasila wychowywali krewni, gdyż matka pojechała do USA w poszukiwaniu pracy. Stamtąd pomagała finansowo synowi, który zdał maturę, a następnie rozpoczął studia na akademii teologicznej w Preszovie.

3 lutego 1929 r. Vasil został wyświęcony na księdza. Wkrótce rozpoczął pracę duszpasterską w Pradze - został pierwszym proboszczem parafii unickiej w tym mieście. Pracował tam do 1936 r. Następnie wrócił do Preszova, gdzie powierzono mu funkcję ojca duchownego w unickim seminarium duchownym. W 1941 r. został sekretarzem bpa Pavla Gojdiča, ordynariusza unickiej diecezji preszowskiej. W tym czasie kontynuował naukę, obronił pracę doktorską, a w 1945 r. został profesorem teologii. Napisał szereg rozpraw teologicznych, a także redagował czasopismo teologiczne „Blahovistnik”.

W 1945 r., kiedy władze komunistyczne wykazywały wrogie nastawienie do Kościoła unickiego, bp Gojdič rozpoczął starania w Stolicy Apostolskiej o nominację ks. Hopki na biskupa pomocniczego. Przewidywał bowiem, że wkrótce mogą nastąpić represje i liczył się z tym, że może zostać aresztowany. Jednocześnie wierzył, że władze zostawią w spokoju jego biskupa pomocniczego.

11 maja 1947 r. bp Hopko otrzymał sakrę biskupią z rąk Prymasa Czech, abpa Josefa Berana. Uroczystość święceń biskupich była wielkim świętem dla całego Kościoła unickiego na Słowacji.

W lutym 1949 r. komuniści w Czechosłowacji w wyniku puczu przejęli całkowitą władzę w kraju. Rozpoczęła się walka z Kościołem katolickim. Jednym z elementów tej akcji, był plan likwidacji Kościoła unickiego. Nastąpiło to w ramach tzw. akcji P (prawosławie). Wzorowała się ona na podobnej operacji wobec unitów na Ukrainie. 28 kwietnia 1950 r. w Preszovie organy bezpieczeństwa przeprowadziły tzw. synod, w czasie którego ogłoszono likwidację Kościoła unickiego. Tego samego dnia zatrzymano bp. Gojdiča, a bp Hopko znalazł się w areszcie domowym, a następnie został internowany w jednym z klasztorów. 18 października 1950 r. i on został aresztowany. W wyniku sfingowanego procesu 24 października 1951 r., oskarżony o zdradę stanu, został skazany na 15 lat więzienia i konfiskatę całego mienia. Karę odbywał w najcięższych więzieniach, w których spędził ponad 13 lat.

12 maja 1964 r. z powodu ciężkiej choroby warunkowo przerwano mu odbywanie kary. Nie pozwolono jednak na powrót do diecezji. Zamieszkał w domu opieki społecznej w miejscowości Osek w północnych Czechach. Urząd biskupi objął ponownie w 1968 r., kiedy w Czechosłowacji nastąpiła destalinizacja, zwana także „praską wiosną”, jednak nie został w pełni rehabilitowany. Anulowano wówczas decyzje pseudosynodu preszowskiego i zezwolono na samodzielny byt Kościoła unickiego. Cały czas był obserwowany i rozpracowywany przez organy bezpieczeństwa państwowego.

Zmarł 23 lipca 1976 r. w Preszowie. Został pochowany w miejscowej katedrze. Podczas ekshumacji stwierdzono w jego ciele dużą ilość arszeniku, co może świadczyć o tym, że był systematycznie zatruwany i było to przyczyną jego śmierci.