Chorwackie ciekawostki

100. Pielgrzymka Ojca Świetego Jana Pawła II do Chorwacji

publikacja 10.06.2005 13:32

Chorwackie ciekawostki

Uzbrojony Serb pilnował katolickiego kościoła
Nowy numer katolickiego tygodnika „Zvonik”, wydawanego po chorwacku w Suboticy, przynósł krótką, wzruszającą i niecodzienną wiadomość o śmierci 67-letniego Momčila Savića z miejscowości Morović koło Srijemu. Urodzony w Brodcu (gmina Bijelina) w Bośni i Hercegowinie, w roku 1963 osiedlił się na równinie srijemskiej i szybko dzięki swej dobroci i gotowości do pomocy potrzebującym stał się jednym z najbardziej lubianych mieszkańców Morovića, nie tylko wśród swoich - Serbów i prawosławnych, ale także wśród katolików: Chorwatów, Węgrów, Słowaków i ludzi innych narodowości.

Ze szczególną wdzięcznością, jak o tym zaświadcza proboszcz sąsiedniej parafii w Šidzie, ks. Borislav Petrović, wspominają go Chorwaci z okresu brutalnych czystek etnicznych w latach 1991 - 1995. Momčil na przykład przez kilka nocy z bronią na ramieniu pilnował rzymskokatolickiego kościoła św. Rocha w morovickiej parafii, strzegąc świątyni przed próbą jej wysadzenia i splądrowania przez fanatycznych nacjonalistów, dopóki straży nad nią nie przejęła miejscowa policja. Dwa lata temu biskup pomocniczy Djakova, wikariusz srijemski Djuro Gašparović wręczył Savićowi specjalne wyróżnienie - list dziękczynny za wszystko, co uczynił dla Chorwatów i i kościoła w Moroviću. Srijemscy katolicy tłumnie uczestniczyli we Mszy Św. za duszę ich dobrego i sprawiedliwego „wujaszka Mocy.”

Płyta CD ze starochorwackimi pieśniami
Z okazji wizyty Jana Pawła II w Zadarze w dniu 9 czerwca, HRT Radio Zadar, we współpracy z wytwórnią „Orfej (Orfeusz)” w Zagrzebiu nagrało płytę kompaktową pod nazwą „Starochorwackie głagolickie pieśni kościelne archidiecezji zadarskiej” - wydanie promocyjne, którego pierwszy egzemplarz ofiarowany zostanie Ojcu Świętemu. Wszystkie miasta, które Papież odwiedzi w Chorwacji, przygotowały we współpracy z wytwórnią „Orfej” jeden dźwiękowy dokument CD z muzyką kościelną jako dar dla Dostojnego Gościa. Cały nakład liczy 100 egzemplarzy i nie jest na sprzedaż. Jeden komplet płyt CD wręczony zostanie arcybiskupowi Zadaru, Ivanovi Prendji, po jednym otrzymają parafie, z których pochodzą śpiewacy wykonujący pieśni na płycie. Większość nagrań dokonana została w trakcie „Wieczorów tradycji głagolickiej”, które od 1998 roku odbywają się w zabytkowym kościele św. Donata, a którymi kieruje prof. Livio Marijan, etnolog zajmujący się nauczaniem śpiewu głagolickiego na terenie archidiecezji zadarskiej. Niektóre nagrania zostały skopiowane z wydanych już płyt CD. To pierwszy taki przypadek, kiedy śpiewa głagolicki archidiecezji zadarskiej nagrany został na płycie kompaktowej jako antologia - reprezentatywny wybór melodii.

Na dysku znajdują się 32 utwory muzyczne o łącznym czasie trwania 73 minut - z 13 różnych parafii archidiecezji zadarskiej: Pag, Kolan, Ist, Kali, Preko, Veli Iž, Sali, Tkon, Bibinje, Zemunik, Radovin, Posedarje i Novigrad. Na okładce zamieszczono reprodukcję najpiękniejszej stronicy „Berlińskiego” mszału głagolickiego (powstał na przełomie 14/15 wieku w archidiec. zadarskiej) na tle wizerunku kościoła św. Donata. Na ostatniej stronie - obraz przedstawiający przybycie do Zadaru papieża Aleksandra III, którego oczekuje rozśpiewany lud. Słowo wiążące napisał i wyboru dokonał Livio Marijan.

Pomnik Jana Pawła II w Mariji Bistricy
W niedzielę 18 maja, w 83 rocznicę urodzin Ojca Świętego odsłonięto jego pomnik w Mariji Bistricy, miejscowości, gdzie przed pięciu laty Jan Paweł II beatyfikował zagrzebskiego kardynała Alojzija Stepinca. W uroczystości wziął udział nuncjusz apostolski w Republice Chorwackiej mons. Giulio Einaudi, który poświęcił także odnowioną bazylikę, tabernakulum i cztery nowe witraże. Pomnik Papieża stanął u stóp wzgórza Kalwarii, które nosi teraz nazwę „kościoła otwartego pw. bł. Alojzija Stepinca”. Przepiękna słoneczna pogoda przyciągnęła zarówno bystrickich parafian, jak i pielgrzymów z całej okolicy. Wśród licznych przedstawicieli chorwackiego życia politycznego i kulturalnego, znacząca była obecność grupy Polaków w strojach ludowych z rodzinnego miasta Jana Pawła II - Wadowic, a także pracowników Ambasy RP w Chorwacji, którzy nie ukrywali jak bardzo są dumni ze „swojego” Papieża. Pomnik Ojca Świętego ma 2,80 m wysokości i waży 700 kg. Jest dziełem artysty rzeźbiarza Zlatko Čulara.

Udział Chorwacji w turystyce światowej
Spośród 698 mln turystów, którzy podróżowali w ubiegłym roku po całym świecie, Republika Chorwacka gościła u siebie 8 mln 320 tys. a więc zaledwie jedną osiemdziesiątą czwartą ogólnej ich liczby. I chociaż nie jest to wielki kawałek turystycznego ciasta, to jednak Chorwacja należy do tych rzadkich krajów, które odwiedziło dwukrotnie więcej ludzi niż wynosi liczba ich mieszkańców. Chorwacja jest krajem bardzo atrakcyjnym i przewiduje się, że w tym roku ruch tuystyczny wzrośnie o ponad 3 proc.

Zestawienie liczby turystów z liczbą mieszkańców pokazuje, że Chorwacji trudno będzie zachować swą kulturową odrębność. Przy takim napływie gości zagranicznych bardzo łatwo może zagubić się własna tożsamość, wiara, kultura i obyczaje. „Za kilkadziesąt lat - zauważa Marijan Jelenić w „Glasie Koncila” (nr 19 z 11 maja) - możemy zostać »stratowani« i znaleźć się na »spalonej ziemi« jako kosmopolici, hybrydy bez własnej duszy i przyszłości.”