Część pierwsza: PRZYGOTOWANIE DO LITURGII

I. Przygotowanie ministrów
MODLITWY PRZED ŚWIĘTYMI WROTAMI
WEJŚCIE DO SANKTUARIUM
NAKŁADANIE SZAT
UMYCIE RĄK

II. Przygotowanie Darów Ofiarnych (Proskomidia)
PRZYGOTOWANIE BARANKA
PRZYGOTOWANIE WINA I WODY
PRZYGOTOWANIE CZĄSTECZEK KOMEMORACYJNYCH
MODLITWA KADZIDŁA
PRZYKRYCIE DARÓW
MODLITWA NA PRZYNIESIENIE DARÓW
ROZESŁANIE

Część druga: LITURGIA KATECHUMENÓW

I. Obrzędy przygotowawcze
OKADZENIE
MODLITWY PRZED OŁTARZEM

II. Wstęp
DOKSOLOGIA WSTĘPNA
WIELKA EKTENIA
PIERWSZA ANTYFONA
MAŁA EKTENIA
DRUGA ANTYFONA
MAŁA EKTENIA
TRZECIA ANTYFONA

III. Wejście z ewangelią (Małe Wejście)

IV. Śpiewy i czytania dnia
CZYTANIE APOSTOŁA
CZYTANIE EWANGELII

V. Homilia

VI. Modlitwy za Kościół
EKTENIA GORLIWEGO BŁAGANIA
EKTENIA ZA ZMARŁYCH
MODLITWY ZA KATECHUMENÓW
ODESŁANIE KATECHUMENÓW

Część trzecia: LITURGIA WIERNYCH

I. Modlitwy za wiernych
PIERWSZA MODLITWA ZA WIERNYCH
DRUGA MODLITWA ZA WIERNYCH

II. Przeniesienie darów ofiarnych (Wielkie Wejście)
HYMN CHERUBINÓW
PROCESJA

III. Obrzędy ofiarowania
EKTENIA BŁAGALNA
MODLITWA NA PRZYSTĄPIENIE DO OŁTARZA

IV. Pocałunek pokoju

V. Wyznanie wiary

VI. Anafora
DIALOG WSTĘPNY
PREFACJA
HYMN ANIELSKI
WSPOMNIENIE OSTATNIEJ WIECZERZY
SŁOWA USTANOWIENIA
ANAMNEZA
EPIKLEZA
MODLITWY WSTAWIENNICZE
HYMN DO BOGURODZICY
CIĄG DALSZY MODLITW WSTAWIENNICZYCH
ZAKOŃCZENIE ANAFORY

VII. Przygotowanie do komunii
EKTENIA BŁAGALNA
MODLITWA PAŃSKA
POZOSTAŁE MODLITWY

VIII. Komunia święta
OBRZĘDY WSTĘPNE
KOMUNIA KONCELEBRANSÓW
KOMUNIA WIERNYCH
WYNIESIENIE ŚWIĘTYCH DARÓW
DZIĘKCZYNIENIE

IX. Zakończenie
KOŃCOWE BŁOGOSŁAWIEŃSTWO
ROZESŁANIE

KONIEC

Część pierwsza: PRZYGOTOWANIE DO LITURGII

I. Przygotowanie ministrów

MODLITWY PRZED ŚWIĘTYMI WROTAMI

KD. Boże, bądź miłościw mnie grzesznemu (3x).
D. Błogosław, ojcze.
K. Błogosławiony Bóg nasz + w każdym czasie, teraz i zawsze i na wieki wieków.
D. Amen.
K. Chwała Tobie, Boże nasz, chwała Tobie.
D. Królu niebieski, Wspomożycielu, Duchu prawdy, Który wszędzie jesteś i wszystko wypełniasz, Skarbnico wszelkiego dobra i Dawco życia, przyjdź i zamieszkaj w nas i obmyj nas z wszelkiej nieczystości i zbaw, o Dobry, dusze nasze.

Święty Boże, święty Mocny, święty Nieśmiertelny, zmiłuj się nad (3x).

Chwała Ojcu i Synowi i Świętemu Duchowi, i teraz i zawsze i na wieki wieków, amen.

Przenajświętsza Trójco, zmiłuj się nad nami. Panie, oczyść nas z grzechów; Władco, przebacz nieprawości nasze. Święty, spójrz na nas i ulecz słabości nasze dla imienia Twego.

Panie, zmiłuj się (3x).

Chwała Ojcu i Synowi i Świętemu Duchowi, i teraz i zawsze i na wieki wieków, amen.

Ojcze nasz, Któryś jest w niebie, święć się imię Twoje; przyjdź; Królestwo Twoje; bądź wola Twoja jako w niebie tak i na ziemi. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj; i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom; i nie wódź nas na pokuszenie, ale nas zbaw ode złego.

K. Albowiem Twoje jest Królestwo i moc i chwała Ojca i Syna i Świętego Ducha, teraz i zawsze i na wieki wieków.
D. Amen.

Zmiłuj się nad nami, Panie, zmiłuj się nad nami; nie mając bowiem żadnego usprawiedliwienia, my grzeszni przynosimy Ci jako Władcy tę oto modlitwę: zmiłuj się nad nami.

K. Chwała Ojcu i Synowi i Świętemu Duchowi:
D. Zmiłuj się nad nami, Panie, bo w Tobie złożyliśmy nadzieję; nie gniewaj się bardzo na nas, ani nie pamiętaj naszych nieprawości, lecz wejrzyj i teraz łaskawie jako Miłosierny i wybaw nas od naszych nieprzyjaciół, bo Ty jesteś naszym Bogiem, a my Twoim ludem, wszyscy jesteśmy dziełem Twoich rąk i wzywamy Twego imienia.
K. I teraz i zawsze i na wieki wieków, amen.

Otwórz nam, błogosławiona Bogurodzico, bramę miłosierdzia, abyśmy, ufając Tobie, nie zginęli, lecz przez Ciebie zostali wybawieni z niedoli, bo Ty jesteś zbawieniem ludu chrześcijańskiego.

Kapłan i Diakon podchodzą do ikony Chrystusa i całują ją, mówiąc:
KD. Kłaniamy się przeczystemu Twojemu obrazowi, o Dobry Chryste Boże, prosząc o darowanie naszych win. Ty bowiem dobrowolnie raczyłeś wejść cieleśnie na krzyż, aby wybawić Swoje stworzenia z niewoli wroga. Dlatego z dziękczynieniem wołamy do Ciebie: Zbawicielu nasz, przyszedłszy na świat, napełniłeś wszystko radością.

Całują także ikonę Bogurodzicy, odmawiając Troparion:
KD. Bogurodzico, krynico miłosierdzia, obdarz nas miłosierdziem, wejrzyj na grzesznych ludzi, okaż jak zawsze swoją moc; mając bowiem w Tobie nadzieję, wołamy jak niegdyś archanioł Gabriel: bądź pozdrowiona.

Kapłan pochyla głowę i modli się:
K. Panie, wyciągnij Swą rękę z wysokości Swej świętej siedziby i umocnij mnie na to posługiwanie Twoje, abym bez obawy potępienia stanął przed Twym napełniającym bojaźnią ołtarzem i dokonał bezkrwawej świętej czynności, bo Twoja jest potęga i chwała na wieki wieków, amen. WEJŚCIE DO SANKTUARIUM

Kapłan i Diakon kłaniają się sobie nawzajem, ludowi i wchodzą do Sanktuarium. Kapłan przez Drzwi północne, Diakon południowe, odmawiając Psalm 5,8-13.
KD. Wejdę na Twój dziedziniec, upadnę przed świętym Twoim sanktuarium przejęty Twoją bojaźnią.

[O Panie, prowadź mnie w Swej sprawiedliwości, na przekór mym wrogom: wyrównaj przede mną Twoją drogę! Bo w ustach ich nie ma szczerości, ich serce knuje zasadzki, ich gardło jest grobem otwartym, a językiem mówią pochlebstwa. Ukarz ich, Boże, niech staną się ofiarą własnych knowań; wygnaj ich z powodu licznych ich zbrodni, buntują się bowiem przeciwko Tobie. A wszyscy, którzy się do Ciebie uciekają, niech się cieszą, niech się weselą na zawsze! Osłaniaj ich, niech cieszą się Tobą ci, którzy imię Twe miłują. Bo Ty, Panie, będziesz błogosławił sprawiedliwemu: otoczysz go łaską jak tarczą]

NAKŁADANIE SZAT

Kapłan i Diakon kłaniają się trzykrotnie przed świętym Ołtarzem, całują Ołtarz, Ewangeliarz i krzyż ołtarzowy. Biorą do rąk Stychariony, kłaniają się trzykrotnie ku wschodowi
KD. Boże, oczyść mnie grzesznego i zmiłuj się nade mną (3x).

Diakon podchodzi do Kapłana, trzymając w prawej ręce Stycharion z Orarionem, i mówi:
D. Pobłogosław, ojcze, Stycharion z Orarionem.
K. Błogosławiony Bóg nasz + w każdym czasie, teraz i zawsze, i na wieki wieków.
D. Amen.

Diakon całuje rękę Kapłana, odchodzi na bok i ubiera się w swoje szaty. Modlitwy Diakona i Kapłana towarzyszące nakładaniu poszczególnych szat są te same. Kapłan czyni trzy pokłony i błogosławi swój Stycharion.
K. Błogosławiony Bóg nasz + w każdym czasie, teraz i zawsze i na wieki wieków.

Kapłan nakłada Stycharion.
K. Rozraduje się dusza moja w Panu, gdyż nałożył mi szatę zbawienia i ubrał mnie w suknię radości. Jak oblubieńcowi nałożył mi koronę i jak oblubienicę przystroił mnie klejnotami.

Kapłan błogosławi Epitrachelion i, całując go, nakłada.
K. Błogosławiony Bóg nasz, który wylewa łaskę Swoją na kapłanów jak wyborny olejek na głowę, co spływa na brodę, brodę Aarona, co spływa na fałdy jego szaty.

Kapłan błogosławi Pas, całuje go i opasuje się.
K. Błogosławiony Bóg, Który mocą mnie przepasuje i nienaganną czyni moją drogę, On daje moim nogom rączość nóg łani i stawia mnie na wyżynach.

Kapłan błogosławi prawy Narękawek, całuje go i nakłada.
K. Uwielbiona jest potęga prawicy Twej, Panie. Prawica Twa, o Panie, skruszyła wrogów i ogromem Swej chwały starłeś nieprzyjaciół.

Kapłan błogosławi lewy Narękawek, całuje go i nakłada.
K. Ręce Twoje mnie uczyniły i ukształtowały: obdarz mnie rozumem, bym się nauczył Twoich przykazań.

Jeśli Kapłan ma uprawnienie nosić Epigonation, błogosławi go, całuje i nakłada.
K. Bohaterze, przypasz do biodra swój miecz, swą chlubę i ozdobę! Szczęśliwie wstąp na rydwan w obronie wiary, pokory i sprawiedliwości, a prawica twoja niech ci wskaże wielkie czyny! W każdym czasie, teraz i zawsze i na wieki wieków, amen.

Kapłan błogosławi Felonion, całuje go i nakłada.
K. Niech kapłani Twoi odzieją się w sprawiedliwość, a Twoi czciciele niech się radują w każdym czasie, teraz i zawsze i na wieki wieków, amen.

UMYCIE RĄK

Kapłan i Diakon myją ręce, odmawiając Psalm 25, 6-12:
KD. Umywam moje ręce na znak niewinności i obchodzę Twój ołtarz, Panie, by obwieszczać głośno chwałę i rozpowiadać wszystkie Twoje cuda. Panie, miłuję dom, w którym mieszkasz, i miejsce, gdzie przebywa Twoja chwała. Nie dołączaj mej duszy do grzeszników i życia mego do ludzi pragnących krwi, w ich ręku zbrodnia, a ich prawica pełna jest przekupstwa. Ja zaś postępuję nienagannie, wyzwól mnie i zmiłuj się nade mną! Moja stopa stoi na równej drodze, na zgromadzeniach błogosławię Pana. II. Przygotowanie Darów Ofiarnych (Proskomidia)

PRZYGOTOWANIE BARANKA

Kapłan i Diakon podchodzą do Stołu ofiarnego (żertwiennika) i robią trzy pokłony.
KD. Boże, oczyść mnie grzesznego i zmiłuj się nade mną (3x).

oraz odmawiają troparion Wielkiego Piątku.
K. Wykupiłeś nas spod przekleństwa Prawa drogocenną Swoją Krwią; przybity gwoźdźmi do krzyża i włócznią przeszyty, stałeś się źródłem nieśmiertelności, Zbawicielu nasz, chwała Tobie.

Diakon zwraca się do Kapłana, by rozpoczął Proskomidię.
D. Pobłogosław, ojcze.
K. Błogosławiony Bóg nasz + w każdym czasie, teraz i zawsze i na wieki wieków.
D. Amen.

Kapłan włócznią robi trzykrotnie znak krzyża na pierwszej Prosforze
K. Na pamiątkę Pana i Boga i Zbawiciela naszego Jezusa Chrystusa (3x).

Wbija włócznię w prawy bok Prosfory.
K. Jak baranek na rzeź prowadzony.

Diakon, trzymając w prawej ręce Orarion, w odpowiedzi na to i każde następne cięcie Baranka mówi:
D. Do Pana módlmy się.

Następnie w lewy bok.
K. Jak owca niema wobec strzygących ją, tak on nie otworzył ust swoich.

Potem w górny.
K. Po udręce i sądzie został usunięty.

Wreszcie w dolny.
K. A kto się przejmie jego losem.

Po tym wszystkim Diakon mówi:
D. Wyjmij, ojcze.
K. Tak gładzono go z krainy żyjących.

Kapłan podcina Baranka z prawej strony Prosfory, wyjmuje go i kładzie na Diskosie.
D. Dokonaj ofiary, ojcze.

Kapłan odwraca Baranka miąższem do góry i nadcina go na krzyż.
K. Składa się w ofierze Baranka Bożego, Który bierze na siebie grzechy świata za jego życie i zbawienie.
D. Przebij, ojcze.

Kapłan odwraca Baranka i przebija go.
K. Jeden z żołnierzy włócznią przebił Mu bok i natychmiast wypłynęła krew i woda. Zaświadczył to ten, który widział, a świadectwo jego jest prawdziwe. PRZYGOTOWANIE WINA I WODY

Diakon wlewa do Kielicha wino zmieszane z kilkoma kroplami wody.
D. Błogosław, ojcze, to święte połączenie.
Kapłan błogosław

PRZYGOTOWANIE CZĄSTECZEK KOMEMORACYJNYCH

a) Kapłan wycina w drugiej prosforze cząsteczkę w kształcie trójkąta na cześć świętej Bogurodzicy.
K. Na cześć i wspomnienie wielce błogosławionej Pani naszej, Bogurodzicy i zawsze Dziewicy Maryi. Za Jej przyczyną przyjmij, Panie, tę ofiarę na Swój niebieski Ołtarz.

I wziąwszy cząstkę umieszcza ją po prawej stronie Baranka, mówiąc:
K. Stanęła Królowa po Twojej prawicy, ubrana w szaty przetykane złotem i przyozdobiona.

b) Następnie Kapłan wycina z trzeciej prosfory cząsteczkę na cześć świętych, których wspomina. Takich cząsteczek wycina dziewięć i umieszcza je po lewej stronie Baranka w trzech rzędach po trzy cząsteczki z góry na dół.

1. Czcigodnego, sławnego proroka i poprzednika Pana, Jana Chrzciciela.

2. Świętych sławnych proroków: Mojżesza i Aarona, Eliasza i Elizeusza, Dawida i Jessego, świętych trzech Młodzieńców i proroka Daniela oraz wszystkich świętych proroków.

3. Świętych sławnych i wielce chwalebnych apostołów Piotra i Pawła i wszystkich pozostałych świętych apostołów.

4. Świętych ojców naszych biskupów: Bazylego Wielkiego, Grzegorza Teologa, Jana Złotoustego, Atanazgo i Cyryla, Mikołaja z Mir Licyjskich, (dodaje się świętych biskupów czczonych w danej okolicy) i wszystkich świętych biskupów.

5. Świętego apostoła i archidiakona Stefana, świętych wielkich męczenników Dymitra, Jerzego, Teodora oraz wszystkich świętych męczenników i męczennic: Tekli, Barbary, Kyriacji, Eufemii, Parascewy, Katarzyny i wszystkich Świętych męczennic.

6. Świętych i bogonośnych ojców naszych: Antoniego, Eutymiusza, Sawy, Onufrego, Atanazego z Atosu, Antoniego i Teodozego Pieczerskich i wszystkich świętych ojców i świętych matek: Pelagii, Teodozji, Anastazji, Eupraksji, Febronii, Teodulii, Eufrozyny, Marii Egipcjanki i wszystkich świętych matek.

7. Świętych i cudotwórców bezinteresownych Kosmy i Damiana, Cyrusa i Jana, Pantalejmona i Hermolausa i wszystkich świętych bezinteresownych.

8. Świętych i sprawiedliwych przodków Zbawiciela, Joachima i Anny, świętego N. (wspomina się świętego dnia oraz świętego patrona świątyni), świętych równych apostołom Cyryla i Metodego, nauczycieli Słowian, świętego równego apostołom wielkiego księcia Włodzimierza i wszystkich świętych, za ich pośrednictwem spójrz na nas, Boże.

9. Świętego ojca naszego Jana Złotoustego, arcybiskupa Konstantynopola. (W Liturgii św. Bazylego mówi się: Świętego ojca naszego Bazylego Wielkiego, arcybiskupa Cezarei Kapadockiej. c) Następnie Kapłan wycina z czwartej prosfory cząsteczki na wspomnienie żywych. Na pierwszym miejscu za hierarchię i duchowieństwo.
Pamiętaj, Panie miłujący człowieka, o całym episkopacie prawowiernym, Jego Świątobliwości ojcu naszym i Arcykapłanie Powszechnym N., Papieżu Rzymskim, i wszystkich świątobliwych Patriarchach prawowiernych, Metropolicie (albo Arcybiskupie lub Biskupie) naszym N., wszystkich kapłanach, diakonach w Chrystusie, i całym stanie kapłańskim, (w klasztorze: Archimandrycie, lub Igumenie N.), całej wspólnocie i odprawiających razem z nami kapłanów, diakonach i wszystkich braciach naszych, których, Najłaskawszy Panie, w Swoim miłosierdziu powołałeś do Swojej wspólnoty.

Wspomina władze państwowe, modląc się:
Pamiętaj, Panie, o naszych władzach państwowych i całym wojsku.

Następnie wyjmuje cząsteczki za każdego żywego, za którego chce się modlić i umieszcza je pod Barankiem.
Pamiętaj, Panie, o N.

d) I wreszcie z piątej prosfory wyjmuje Kapłan cząsteczki na wspomnienie zmarłych.
Na wspomnienie i odpuszczenie grzechów świątobliwych Patriarchów prawowiernych i fundatorów tego kościoła (w klasztorze: tego świętego klasztoru).

Na wspomnienie każdego zmarłego wyjmuje cząsteczkę.
Pamiętaj, Panie, o zmarłym słudze Swoim N.

Cząsteczka za wszystkich zmarłych.
A także o wszystkich prawowiernych ojcach i braciach naszych, którzy zasnęli w nadziei zmartwychwstania, życia wiecznego i wspólnoty z Tobą, Panie miłujący człowieka.

Kapłan wyjmuje cząsteczkę za samego siebie.
Pamiętaj, Panie, i o mnie niegodnym i przebacz mi wszelkie grzechy dobrowolne i niedobrowolne.

MODLITWA KADZIDŁA

Diakon bierze Kadzielnicę, zasypuje kadzidłem i zwraca się do Kapłana:
D. Pobłogosław, ojcze, kadzidło. Do Pana módlmy się!

Kapłan błogosławi kadzidło.
K. Ofiarujemy Ci kadzidło, Chryste Boże nasz, na wdzięczną wonność duchową. Zechciej je przyjąć na Swój Ołtarz ponadniebianski i ześlij nam nawzajem łaskę Przenajświętszego Swego Ducha.

PRZYKRYCIE DARÓW

Kapłan okadza Gwiazdę i umieszcza ją na Diskosie.

D. Do Pana módlmy się.

K. Gwiazda przyszła i zatrzymała się, gdzie było Dziecię.

Tak samo pierwszy mały Welon: po okadzeniu umieszcza go na Gwieździe.

D. Do Pana módlmy się.

K. Pan króluje: oblókł się w majestat, Pan przywdział potęgę i nią się przepasał: tak utwierdził świat, że się nie zachwieje. Twój tron niewzruszony od wieczności, Ty jesteś od wieków, o Boże. Podnoszą rzeki o Panie, rzeki swój głos podnoszą, rzeki swój szum podnoszą. Ponad szum wód rozległych, ponad potęgę morskiej kipieli potężny jest Pan na wysokościach. Świadectwa Twoje są bardzo godne wiary; domowi Twojemu przystoi świętość po wszystkie dni, o Panie!

Drugi mały Welon umieszcza na Kielichu.

D. Do Pana módlmy się. Przykryj, ojcze.

K. Potęga Twoja, Chryste, przykryła niebiosa i cała ziemia napełniła się Twoją chwałą.

Tak samo postępuje z dużym Welonem i przykrywa nim Diskos i Kielich.

D. Do Pana módlmy się. Przykryj, ojcze.

K. Osłoń nas Swymi skrzydłami i oddalaj od nas wszystkich wrogów i przeciwników, daj nam, Panie, spokojne życie, zmiłuj się nad nami i nad Swoim światem i zbaw dusze nasze, bo jesteś dobry i miłujący człowieka.

Kapłan robi trzy pokłony, okadzając Dary.

K. Błogosławiony Bóg nasz, Który tak sobie upodobał, chwała Tobie (3x).

Za każdym razem Diakon kończy

D. W każdym czasie, teraz i zawsze i na wieki wieków.

MODLITWA NA PRZYNIESIENIE DARÓW

D. Odmówmy modlitwę na przyniesienie czcigodnych Darów.

Kapłan okadzając Dary, odmawia modlitwę.

K. Boże, Boże nasz, który zesłałeś Chleb z nieba, Pokarm dla całego świata, Pana naszego i Boga, Jezusa Chrystusa, Zbawiciela, Odkupiciela i Dobroczyńcę, który nas błogosławi i uświęca, pobłogosław to Przyniesienie Darów i przyjmij je na ponadniebiański Swój Ołtarz. Pamiętaj, Panie, w Swej dobroci i miłości do człowieka, o przynoszących i o tych, za których je przyniesiono. Spraw, byśmy nienagannie dokonali świętej czynności sprawowania Twych Bożych tajemnic.

Albowiem święte i pełne uwielbienia jest wielce chwalebne i wspaniałe imię Twoje, Ojca i Syna i Świę-tego Ducha, teraz i zawsze i na wieki wieków, amen.

ROZESŁANIE

Kapłan odmawia modlitwę Rozesłania.

K. Chwała Tobie, Chryste Boże, Nadziejo nasza, chwała Tobie.

D. Chwała Ojcu i Synowi i Świętemu Duchowi, i teraz i zawsze i na wieki wieków, amen.

Panie, zmiłuj się (3x). Pobłogosław, ojcze.

K. (W niedzielę: Zmartwychwstały) Chrystus, prawdziwy Bóg nasz, za pośrednictwem przeczystej Swej Matki, świętego ojca naszego Jana Złotoustego, arcybiskupa Konstantynopola i wszystkich świętych, niech się zmiłuje nad nami i zbawi nas, gdyż jest dobry i miłujący człowieka.

D. Amen.