Audiencja środowa: O Triduum Paschalnym

KAI

publikacja 13.04.2006 20:41

Znaczenie i miejsce Triduum Paschalnego w życiu Kościoła katolickiego były przedmiotem katechezy Benedykta XVI podczas audiencji ogólnej 12 kwietnia na Placu św. Piotra w Watykanie.

Wśród ok. 40 tys. pielgrzymów z całego świata były liczne grupy Polaków z kraju i emigracji. Po wygłoszeniu nauki i streszczeniu jej w kilku językach Papież pozdrowił pątników z wielu krajów w różnych językach, m.in. po polsku. Na zakończenie udzielił wszystkim błogosławieństwa apostolskiego.

- Serdecznie pozdrawiam pielgrzymów polskich. Dni Wielkiego Tygodnia ukazują nam zbawcze tajemnice męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Niech będą dla wszystkich czasem łaski i narodzenia. Życzę wam godnego przygotowania do świąt i radosnego spotkania ze Zmartwychwstałym - powiedział po polsku Ojciec Święty.

Wcześniej jeden z prałatów z Polskiej Sekcji Sekretariatu Stanu odczytał po polsku streszczenie katechezy papieskiej:

"Drodzy bracia i siostry,
Jutro rozpoczynamy Triduum Paschalne. Wielki Czwartek to dzień ustanowienia Najświętszej Eucharystii, sakramentu kapłaństwa i przykazania miłości braterskiej. Tego dnia kapłani odnawiają przyrzeczenia kapłańskie, poświęca się też oleje katechumenów, chorych i krzyżma. Wielki Piątek to dzień śmierci Chrystusa, upamiętnia tajemnicę naszego zbawienia. Będziemy rozważali Mękę Pańską, adorowali Krzyż. Przez ten znak Bóg objawił swoją miłość do człowieka w najbardziej radykalnej formie. Wielka Sobota to dzień, w którym Kościół łączy się duchowo z Matką Bolesną, trwając na modlitwie przy grobie Pana. Nocą rozpocznie uroczystą Wigilię Paschalną z odnowieniem przyrzeczeń Chrztu św. i radosnym alleluja. Włączy się w tę radość, głosząc światu, że Chrystus pokonał śmierć, zmartwychwstał. Niech to Triduum paschalne zrodzi w nas pragnienie przemiany życia i stanie się okazja, by skorzystać z sakramentu pokuty i pojednania. Ostatnie słowo należy wszak do miłości miłosiernej".

Na zakończenie audiencji Ojciec Święty powiedział po włosku: - Życzę serdecznie, aby ten Wielki Tydzień był dla wszystkich okazją do umocnienia wiary w Chrystusa, ukrzyżowanego i zmartwychwstałego.

Publikujemy cały tekst przemówienia Ojca Świętego:

Drodzy bracia i siostry,
Jutro rozpoczyna się Triduum Paschalne, które jest centralnym punktem całego roku liturgicznego. Za pomocą świętych obrzędów Wielkiego Czwartku, Wielkiego Piątku i uroczystej Wigilii Paschalnej, przeżyjemy znów tajemnicę męki, śmierci i zmartwychwstania Pana. Dni te mają na celu rozbudzenie w nas jeszcze żywszego pragnienia przylgnięcia do Chrystusa i wielkodusznego pójścia za Nim, ze świadomością, że On nas umiłował do tego stopnia, by oddać za nas życie.

Czymże są bowiem w istocie wydarzenia, które przywołuje Triduum Pachalne, jeśli nie wzniosłym wyrazem owej miłości Boga do człowieka? Szykujmy się zatem do obchodów Triduum Paschalnego, przyjmując wezwanie św. Augustyna z jednego z jego listów: "A teraz zważ bacznie trzy dni święte: ukrzyżowania, pogrzebania i zmartwychwstania Pana. Z tych trzech tajemnic spełniamy w obecnym życiu to, czego symbolem jest Krzyż, a za sprawą wiary i nadziei dokonujemy tego, czego symbolem jest pogrzebanie i zmartwychwstanie" (List 55, 14, 24: Nuova Biblioteca Agostiniana [NBA], XXI/II, Roma 1969, str. 477).

Triduum Paschalne zaczyna się więc jutro, w Wielki Czwartek, wieczorną Mszą św. "in Coena Domini". Ale również rano zazwyczaj odprawia się inną ważą liturgię eucharystyczną: Mszę Krzyżma świętego, podczas której całe prezbiterium [duchowieństwo] każdej diecezji, skupione wokół biskupa, odnawia przyrzeczenia kapłańskie i bierze udział w poświęceniu olejów katechumenów, chorych i krzyżma. Uczynimy to jutro rano także tu, w Bazylice św. Piotra.

Oprócz ustanowienia kapłaństwa w tym świętym dniu wspominamy całkowita ofiarę, jaką Chrystus złożył z siebie ludzkości w sakramencie Eucharystii. Tej samej nocy, gdy został zdradzony, pozostawił On nam, jak o tym wspomina Pismo Święte, przykazanie nowe, "mandatum novum" - przykazanie braterskiej miłości, gdy dokonał wzruszającego gestu umycia stóp, które nawiązuje do pokornej służby niewolników. Ten wyjątkowy dzień, przywołujący wielkie tajemnice, kończy adoracja eucharystyczna na pamiątkę konania Pana w Ogrodzie Getsemani.

Pogrążony w udręce, jak opowiada Ewangelia, Jezus prosił swych uczniów, by czuwali wraz z Nim, modląc się: "Zostańcie tu i czuwajcie ze Mną" (Mt 26, 38), ale uczniowie posnęli. I dziś jeszcze Pan mówi do nas: "Zostańcie tu i czuwajcie ze Mną". I widzimy, że my także, dzisiejsi uczniowie, często śpimy. Słyszymy tego dnia słowo Pana: zostańcie i czuwajcie ze Mną! Dla Niego była to godzina opuszczenia i samotności. Wciąż na nowo Jezus znajduje się w opuszczeniu na Górze Oliwnej. Opuszczenie, po którym nastąpiło w samym sercu nocy aresztowanie i początek bolesnej drogi na Kalwarię.

Skupiony na tajemnicy Męki jest z kolei Wielki Piątek - dla nas dzień postu i pokuty, nastawiony całkowicie na kontemplację Pana na Krzyżu. W kościołach czytany jest opis Męki i rozbrzmiewają słowa proroka Zachariasza, które usłyszeliśmy przed chwilą: "Będą patrzeć na Tego, którego przebili" (J 19, 37). My również w Wielki Piątek rzeczywiście kierujemy wzrok ku przebitemu sercu Odkupiciela, w którym - jak pisze św. Paweł - "wszystkie skarby mądrości i wiedzy są ukryte" (Kol 2, 3), a nawet, co więcej "mieszka cała Pełnia: Bóstwo" (Kol 2, 9), dlatego Apostoł może stwierdzić stanowczo, że nie chce znać niczego więcej, "jak tylko Jezusa Chrystusa, i to ukrzyżowanego" (1 Kor 2, 2). To prawda: Krzyż objawia "Szerokość, Długość, Wysokość i Głębokość" - wymiary kosmiczne, taki jest sens: miłości, która przekracza wszelkie poznanie - miłość przewyższa to, co znane - i napełnia nas "całą Pełnią Bożą" (por. Ef 3,18-19).

W tajemnicy Ukrzyżowanego "dokonuje się owo zwrócenie się Boga przeciwko samemu sobie, poprzez które On ofiarowuje siebie, aby podnieść człowieka i go zbawić - jest to miłość w swej najbardziej radykalnej formie" (Deus caritas est, 12). Krzyż Chrystusa, pisał w V wieku Papież św. Leon Wielki, "jest źródłem wszystkich błogosławieństw i przyczyną wszystkch łask" (Disc. 8 sulla passione del Signore, 6-8; PL 54, 340-342).

W Wielką Sobotę Kościół, łącząc się duchowo z Maryją, pozostaje na modlitwie przy grobie, gdzie spoczywa nieruchomo ciało Syna Bożego, jakby wypoczywając po dziele odkupienia, zrealizowanego przez Jego śmierć (por. Hbr 4,1-13). Późnej nocy rozpocznie się uroczysta Wigilia Paschalna, podczas której w każdym kościele rozlegnie się radosny śpiew Gloria i paschalnego Alleluja, płynący z serc nowych ochrzczonych i całej wspólnoty chrześcijańskiej, radującej się, gdyż Chrystus zmartwychwstał i zwyciężył śmierć.

Drodzy bracia i siostry, po to, by obchody Wielkiejnocy były owocne, Kościół prosi wiernych, aby przystępowali w tych dniach do sakramentu pokuty, który jest dla każdego z nas niczym śmierć i zmartwychwstanie. W starożytnej wspólnocie chrześcijańskiej w Wielki Czwartek biskup przewodniczył obrzędowi Pojednania Penitentów. Warunki historyczne z pewnością zmieniły się, ale przygotowanie się do Paschy przez dobrą spowiedź pozostaje obowiązkiem, który należy w pełni dowartościować, umożliwia nam bowiem rozpoczęcie naszego życia na nowo oraz rzeczywisty nowy początek w radości Zmartwychwstałego i w komunii otrzymanego od Niego przebaczenia.

Świadomi, że jesteśmy grzesznikami, ale ufni w Boże miłosierdzie, pozwólmy Chrystusowi, aby nas pojednał, abyśmy mogli jeszcze intensywniej zakosztować radości, jaką On nam przynosi swym zmartwychwstaniem. Przebaczenie, jakiego udziela nam Chrystus w sakramencie pokuty, jest źródłem pokoju wewnętrznego i zewnętrznego i czyni z nas apostołów pokoju w świecie, w którym trwają niestety podziały, cierpienie oraz dramaty niesprawiedliwości, nienawiści i przemocy, niezdolności do pojednania się, aby rozpocząć na nowo przez szczere przebaczenie.

My jednak wiemy, że ostatnie słowo nie należy do zła, zwycięzcą jest bowiem Chrystus ukrzyżowany i zmartwychwstały, a Jego triumf ukazuje się z mocą miłosiernej miłości. Jego zmartwychwstanie daje nam tę pewność: mimo wszystkich mroków, istniejących na świecie, ostatnie słowo nie należy do zła. Wspierani tą pewnością będziemy mogli z większą odwagą i entuzjazmem zaangażować się na rzecz narodzin sprawiedliwszego świata.

To życzenie składam z serca wam wszystkim, bracia i siostry, życząc, byście przygotowywali się z wiarą i nabożeństwem do bliskich już świąt Wielkiejnocy. Niech towarzyszy wam Najświętsza Maryja, która po towarzyszeniu swemu boskiemu Synowi w godzinie męki i krzyża, dzieliła radość z Jego zmartwychwstania.