Półtorej wieku ewangelizacji

KAI |

publikacja 15.11.2011 10:06

W dnach 18-20 listopada br. Benedykt XVI odwiedzi Benin. Ten zachodnioafrykański kraj obchodzi właśnie 150-lecie ewangelizacji. W największym mieście kraju, Kotonu Ojciec Święty ogłosi adhortację apostolską „Africae munus”, będącą owocem II Zgromadzenia Specjalnego dla Afryki Synodu Biskupów, jakie obradowało w 2009 r.

Półtorej wieku ewangelizacji MVN / CC 2.0 Oprócz katolików w Beninie są też protestanci i muzułmanie (niemal 25 proc. ludności), zaś 17 proc. ludności wciąż wyznaje tradycyjne religie plemienne (animistyczne), głównie spirytystyczne voodoo.

Benin (do 1975 r. znany jako Dahomej) aż do końca XIX w. był niepodległym królestwem, następnie kolonią francuską, a od 1960 r. jest republiką. Przez trzy stulecia był terenem handlu niewolnikami.


Choć pierwsi misjonarze przybyli na te ziemie już w 1495 r., a kolejni w XVII w., to jednak prawdziwa ewangelizacja rozpoczęła się dopiero w 1861 r. wraz z przybyciem z Europy dwóch misjonarzy ze Zgromadzenia Misji Afrykańskich (SMA). Ich pracę utrudniał zabójczy dla Europejczyków klimat. Tylko w latach 1861-1900 zmarło tam 30 misjonarzy! Choć istniejące do dziś seminarium duchowne w Ouidah powstało w 1913 r., to pierwszy rodzimy kapłan przyjął święcenia dopiero w 1928 r.

W 1883 r. papież Leon XIII ustanowił prefekturę apostolską Dahomeju, a w 1901 r. mianował pierwszego biskupa dla tego kraju, pochodzącego z Francji. Lokalna hierarchia kościelna powstała w 1955 r. Pierwszym rodzimym biskupem został rok później ks. Bernardin Gantin, metropolita Kotonu w latach 1960-71, późniejszy kardynał-prefekt watykańskiej Kongregacji ds. Biskupów i dziekan Kolegium Kardynalskiego. Zmarły w 2008 r. hierarcha swoją osobowością mocno naznaczył Kościół w swej ojczyźnie i „był dla Beninu tym, czym Jan Paweł II dla Polski” – uważa bp Jean-Yves Riocreux z Francji. Imię kardynała nosi dziś międzynarodowe lotnisko w Kotonu. Przy jego grobie w Ouidah modlić się będzie Benedykt XVI.

Inną ważną dla Beninu postacią był zmarły w 1999 r. abp Isidore de Souza. Za marksistowsko-leninowskich rządów gen. Mathieu Kérékou (1972-91) Kościół był prześladowany: zakazano nauczania religii, upaństwowiono szkoły katolickie, wydalono z kraju wielu misjonarzy zagranicznych, więziono miejscowych księży. Gdy z powodu zapaści gospodarczej prezydent zwołał w 1990 r. Konferencję Narodową, która doprowadziła do wolnych wyborów, na jej czele stanął abp Souza. W okresie przechodzenia od marksizmu do wielopartyjnej demokracji przewodniczył on także parlamentowi – Najwyższej Radzie Republiki (1990-91). Co ciekawe uczestniczył on również w pracach zespołu ds. kontaktów między episkopatami Francji i Polski!

Po 150 latach ewangelizacji katolicy – według watykańskich danych z 31 grudnia 2010 r. – stanowią 34 proc. (niespełna 3 mln) wśród niemal 8,8 mln mieszkańców Beninu. Istnieje tam 10 diecezji skupionych w jednej prowincji kościelnej z siedziba w Kotonu. Jest 338 parafii i 801 innych ośrodków duszpasterskich, w których pracuje 684 księży diecezjalnych i 127 zakonnych, 139 braci i 1247 sióstr zakonnych, 30 członków instytutów świeckich, 19 świeckich misjonarzy oraz 11251 katechetów. Gdy chodzi o powołania kapłańskie, w Beninie jest 308 kleryków w seminariach wyższych i 497 w seminariach niższych.

Kościół jest bardzo zaangażowany na polu edukacji i lecznictwa. Prowadzi 165 przedszkoli i szkół podstawowych (prawie 32 tys. dzieci), 50 średnich (24,5 tys. uczniów) i 2 wyższe (ponad 1,2 tys. studentów). Ponadto do Kościoła należy m.in. 12 szpitali, 64 przychodni zdrowia, 3 leprozoria, 7 domów opieki, 41 sierocińców i ochronek, 3 ośrodki poradnictwa rodzinnego i obrony życia.

Oprócz katolików w Beninie są też protestanci i muzułmanie (niemal 25 proc. ludności), zaś 17 proc. ludności wciąż wyznaje tradycyjne religie plemienne (animistyczne), głównie spirytystyczne voodoo.