O człowieku wolnym

2. Nauczanie: wolność jest dla miłości

• „Wolność jest dana człowiekowi od Boga jako miara jego godności. Jednakże jest mu ona równocześnie zadana. »Wolność nie jest ulgą, lecz trudem wielkości« – jak się wyraża poeta (Leopold Staff)” (Jasna Góra 19.06.1983).

• „Kościół zwraca się do człowieka w pełnym poszanowaniu jego wolności: misja nie uszczupla wolności, ale działa na jej korzyść. Kościół proponuje, niczego nie narzuca: szanuje ludzi i kultury, zatrzymuje się przed sanktuarium sumienia” (Encyklika „Redemptoris missio”).

• „Historia uczy, że demokracja bez wartości łatwo się przemienia w jawny lub zakamuflowany totalitaryzm. (…) Wolność w pełni jest dowartościowana jedynie poprzez przyjęcie prawdy: w świecie bez
prawdy wolność traci swoją treść, a człowiek zostaje wystawiony na pastwę namiętności i uwarunkowań jawnych lub ukrytych” (Encyklika „Centessimus annus”).

• „Chrystus ukrzyżowany objawia autentyczny sens wolności, w pełni go realizuje poprzez całkowity dar z siebie i powołuje swoich uczniów do udziału w tej samej wolności” (Encyklika „Veritatis splendor”).

• „Wolności nie można tylko posiadać. Trzeba ją stale, stale, stale zdobywać. Zdobywa się ją, czyniąc z niej dobry użytek – czyniąc użytek w prawdzie” (Warszawa, 9.06.1991).

• „Wolność jest nie tylko brakiem tyranii, czy swobodą robienia tego, co się nam podoba. Wolność ma swoją wewnętrzną »logikę«. Wolność jest podporządkowana prawdzie i spełnia się w ludzkim poszukiwaniu prawdy i życiu w prawdzie” (ONZ 1995).

• „Największym światłem jest przykazanie miłości Boga i bliźniego. W nim wolność ludzka znajduje najpełniejsze urzeczywistnienie. Wolność jest dla miłości. Spełnianie jej przez miłość może osiągać również stopień heroiczny. Chrystus mówi o »dawaniu życia« za brata, za drugą istotę ludzką” („Pamięć i tożsamość”).