Watykan: Papież apeluje do mediów

Beata Zajączkowska (Radio Watykańskie)/a.

publikacja 25.01.2006 14:27

Media są współczesnym okrągłym stołem dla dialogu z ludzkością - pisze Benedykt XVI w swym pierwszym orędziu na Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu.

Nawiązuje w nim do tematu dnia: "Media siecią komunikacji, wspólnoty i współpracy". Papież zachęca dziennikarzy do rzetelnego relacjonowania faktów, wyjaśniania ich i uczciwego przedstawiania odmiennych punktów widzenia. Przestrzega zarazem media przed manipulowaniem informacją i przypomina o ich roli wychowawczej.

Watykan ogłosił papieskie orędzie na 40. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu 24 stycznia, we wspomnienie św. Franciszka Salezego, który jest patronem prasy katolickiej. W Watykanie i większości krajów zachodnich jest on obchodzony 28 maja. W Polsce przypada we wrześniu.

Benedykt XVI zaczyna swe orędzie od przypomnienia soborowego dekretu o środkach społecznego przekazu «Inter mirifica», który podkreślił szczególnie, że media mogą wywierać wpływ na całą społeczność ludzką. „Konieczność wykorzystywania możliwości tych środków dla dobra ludzkości, skłoniła mnie, w tym pierwszym moim orędziu na Dzień Środków Społecznego Przekazu zastanowić się nad ideą mediów jako sieci, która ułatwia komunikowanie się, wspólnotę i współpracę” – pisze Ojciec Święty. Przypomina, że już św. Paweł w Liście do Efezjan dokładnie opisywał nasze ludzkie powołanie do "współuczestniczenia w Bożej naturze" por. Dei Verbum, 21).

Papież zwraca uwagę, że „postęp techniczny w dziedzinie mediów pokonuje czas i odległość. Możliwy jest natychmiastowy i bezpośredni kontakt między ludźmi mimo dzielącej ich przestrzeni. Te rozwój zakłada ogromny potencjał, który pozwala służyć dobru wspólnemu, stając się jednocześnie dziedzictwem, które należy strzec i wspierać (por. Szybki rozwój,10)”. Orędzie podkreśla, że ponieważ świat nie jest jednak doskonały, nie możemy zapominać, że szybkość informowania "niekoniecznie przekłada się na budowanie współpracy i wspólnoty w społeczeństwie". Stąd też oświecania ludzkich sumień i pomoc w formowaniu ich myśli nigdy nie jest zadaniem neutralnym. „Autentyczne komunikowanie – stwierdza Ojciec Święty – wymaga odwagi i stanowczości”. Pracownicy mediów wobec nawału informacji nie mogą naginać się do półprawdy. Muszą szerzyć to, co stanowi sens i ostateczną podstawę ludzkiego życia na płaszczyźnie osobistej i społecznej (por. Fides et Ratio, 5). Wtedy media wniosą konstruktywny wkład do rozpowszechniania wszystkiego, co jest dobre i prawdziwe.

Papież przypomina, iż fakt, że media winny być odpowiedzialne oraz głosić prawdę i wspierać pokój, który z niej wypływa, stawia je w obliczu wielu wyzwań. „Chociaż środki społecznego przekazu ułatwiają wymianę informacji czy idei, przyczyniając się do wzajemnego zrozumienia, równocześnie mogą być skażone dwuznacznością” – pisze Benedykt XVI. Są one "wielkim okrągłym stołem" dla dialogu ludzkości, ale "niektóre istniejące wewnątrz nich tendencje mogą rodzić jednostronną kulturę zaciemniającą zmysł twórczy, wartości kulturowe i religijne.

Dochodzi do tego wówczas, gdy media stają się celem samym w sobie, nastawionym jedynie na zysk, bez uwzględniania odpowiedzialności za dobro wspólne” - stwierdza Ojciec Święty. Podkreśla co za tym idzie konieczność zagwarantowania wiernego przedstawiania faktów i uczciwego prezentowania różnych punktów widzenia. Szczególną wagę ma popieranie życia małżeńskiego i rodzinnego, będącego podstawą każdej kultury i społeczeństwa. Media winny ukazywać budujące wzorce życia i ludzkiej miłości. Tymczasem ich godność jest tam często fałszowana, poniżana i wyśmiewana

Orędzie przywołuje też trzy punkty, o których wspominał już Jan Paweł II w swym liście „Szybki rozwój”, a które są niezbędne do służby dobru wspólnemu: formacja, uczestnictwo i dialog. Formacja do odpowiedzialnego i krytycznego korzystania z mediów pomaga ludziom w korzystaniu z nich w sposób inteligentny i właściwy. W odniesieniu do służby publicznej komunikacja społeczna wymaga ducha współpracy i współodpowiedzialności oraz skupienia się na korzystaniu z zasobów publicznych i pełnienia zadań publicznych, łącznie z zachowaniem norm i innych zachowań stosownych do osiągnięcia takiego celu. I wreszcie media muszą korzystać i posługiwać się wielkimi możliwościami, jakie stwarza im wspieranie dialogu, wymiana kultur, solidarność i więzi pokoju.

Na zakończenie orędzia na 40. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu Benedykt XVI wyraził przekonanie, że wysiłki podejmowane w celu wprowadzanie w życie wskazówek dotyczących: formacji, uczestnictwa i dialogu "pomogą mediom rozwijać się jako sieć komunikacji, wspólnoty i współpracy, pomagając wszystkim ludziom stawać się, bardziej odpowiedzialnymi i otwartymi na innych, zwłaszcza na najbardziej potrzebujących i najsłabszych członków społeczeństwa" (por. Redemptor Hominis,15). Tylko wykorzystywanie potencjału mediów dla dobra ludzkości może sprawić, że staną się one siecią, która będzie ułatwiała komunikowanie się, wspólnotę i współpracę.